Tái cận sau mổ lasik có mổ lại được không?

Mổ lasik cận thị có bị tái cận không?

Lasik là từ viết tắt của cụm từ “Laser-assisted in situ keratomileusis”. Đây là phương pháp phẫu thuật khúc xạ được thực hiện bằng cách sử dụng tia laser chiếu lên bề mặt giác mạc để điều chỉnh các tật khúc xạ trong đó có cận thị. Sau khi phẫu thuật, mắt có thể nhìn rõ mọi vật xung quanh mà không cần dùng kính.

Mổ lasik cận thị được xem là phương pháp hiện đại và an toàn nhất hiện nay, tuy nhiên, một số người do dự vì thông tin tái cận sau khi mổ lasik. Điều này có đúng không?

Theo các chuyên gia, bất kỳ phương pháp phẫu thuật nào cũng đều có thể có kết quả không mong muốn. Dù chiếm tỷ lệ không nhiều nhưng tái cận sau khi mổ lasik là có.

Nguyên nhân tái cận sau mổ lasik

Theo đánh giá của chuyên gia, tái cận sau khi mổ lasik có tỷ lệ khá nhỏ, nhưng vẫn có thể xảy ra do một số nguyên nhân sau đây:

Tồn dư độ cận ngay sau phẫu thuật: Người bệnh trước khi phẫu thuật không được xác định độ cận chính xác, dẫn đến thông số đầu vào của phẫu thuật bị sai, nên độ cận không được xử lý hết chính là nguyên nhân gây tồn dư độ khúc xạ sau khi phẫu thuật. Thị lực của người bệnh bị ảnh hưởng ít nhiều tùy thuộc vào mức độ tồn dư này. Vì vậy, xác định chính xác độ khúc xạ trước khi phẫu thuật là rất quan trọng. Người bệnh ngoài việc cần lựa chọn địa chỉ thăm khám và phẫu thuật uy tín thì cần lưu ý:

• Những người sử dụng kính áp tròng mềm cần ngưng ít nhất 3 ngày trước khi kiểm tra mắt chuyên sâu.
• Cần ngưng sử dụng kính áp tròng cứng như kính Ortho-K định hình giác mạc ít nhất 3 tuần trước khi khám chuyên sâu giúp mắt trở về đúng độ khúc xạ ban đầu trước khi phẫu thuật cận thị.

Người bệnh trước khi phẫu thuật cần thăm khám và xác định độ cận chính xác

Tiến hành phẫu thuật khi độ cận chưa ổn định: Thông thường, phẫu thuật lasik được chỉ định cho đối tượng từ 18 tuổi và có độ cận ổn định. Vì vậy, trước khi phẫu thuật, người bệnh cần kiểm tra độ cận trong vòng 1 năm (6 tháng/lần) xem độ cận đã ổn định chưa. Nếu trong vòng một năm mà độ cận không tăng quá 0,75 diop, bác sĩ sẽ xem xét cho phẫu thuật. 

Tuy nhiên, việc mổ khi chưa xác định độ cận đã ổn hay chưa, hay do thói quen không khám mắt định kỳ nên không biết chắc khả năng thị lực của mình chính là nguyên nhân tăng nguy cơ tái cận cao do cận thị vẫn đang tiến triển, chưa ổn định.

Quá trình phẫu thuật mắt gặp khó khăn do cấu tạo mắt bệnh nhân gặp các vấn đề như: mắt nhỏ, hốc mắt hẹp, bán kính cong của giác mạc bất thường như quá cao hoặc quá thấp.

Lựa chọn phương pháp phẫu thuật không phù hợp: Với những người có độ cận cao trên 6 diop thì khả năng tái cận sẽ cao hơn. Nguyên nhân là do phương pháp này là sử dụng tia laser để bào mòn, thay đổi độ cong của giác mạc để từ đó giảm độ cong. Nếu độ cận thị càng cao thì giác mạc càng bị bào mòn nhiều và sẽ làm mỏng giác mạc.

Dưới áp suất của nội nhãn, giác mạc không thể chịu áp lực dẫn đến giãn lồi giác mạc và sẽ xuất hiện tái cận. Vì vậy, với những người cận nặng thì cần lựa chọn phương pháp phẫu thuật khác phù hợp hơn.

Do thủy tinh thể bị thay đổi: Thủy tinh thể thường sẽ dần bị lão hóa theo thời gian, không còn trong suốt và mất tính đàn hồi. Những biến đổi về tính trong suốt của thủy tinh thể có thể thay đổi chỉ số khúc xạ, từ đó gây tái cận.

Sử dụng mắt quá tải sau khi phẫu thuật: Thói quen sinh hoạt, làm việc, học tập có ảnh hưởng rất lớn đến thị lực và yếu tố nguy cơ gây tái cận sau khi mổ như: Sử dụng các thiết bị điện tử quá nhiều, nhìn quá gần, làm việc, đọc sách ở môi trường thiếu ánh sáng, hoặc chói sáng, làm việc liên tục không cho mắt nghỉ ngơi, thường xuyên thức khuya, ngủ không đủ giấc… khả năng tái cận sau mổ lasik là rất cao.

Không sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ: Sau khi mổ mắt cận thị, bệnh nhân thường có chỉ định dùng nước mắt nhân tạo từ 3-6 tháng để tránh khô mắt. Việc không tuân thủ chỉ định, lơ là hoặc quên dùng thuốc chính là yếu tố khiến mắt khô và dễ tái cận.

Không thăm khám mắt định kỳ: Cận thị lâu năm thường sẽ ảnh hưởng đến võng mạc ít nhiều, việc phẫu thuật chỉ tác động đến giác mạc giúp người bệnh có thể nhìn rõ hơn mà không cần điều chỉnh bằng kính nhưng không thể giúp võng mạc khỏe lên. Vì vậy, sau khi phẫu thuật cần chăm sóc và khám mắt định kỳ.

Bị tái cận có mổ lại lần nữa được không?

Nếu không may, bị tái cận sau khi phẫu thuật mắt có mổ lại lần nữa không là băn khoăn của rất nhiều người. Theo các chuyên gia, tỷ lệ tái cận rất ít xảy ra (tỷ lệ dưới 5%). Tuy nhiên, thời gian tái cận của từng người là khác nhau, có thể xuất hiện sau phẫu thuật vài tháng, vài năm hoặc có khi hàng chục năm. Trong trường hợp này, nếu giác mạc còn cho phép thì vẫn có thể phẫu thuật bổ sung lần hai để điều trị tái cận.

Tùy thuộc vào “độ khỏe” của giác mạc, tái cận vẫn có thể mổ lại lần nữa

Với phương pháp phẫu thuật bề mặt như mổ lasek và epi lasik thì có thể điều trị tái cận bằng phương pháp PRK, tức là dùng tia laser để cắt gọt giác mạc. Lớp biểu mô sẽ tái tạo tự động 3-5 ngày sau khi phẫu thuật. Với phương pháp Smile, tỷ lệ cận khá thấp (dao động trên dưới 1 độ), mảnh mô mỏng nên việc bóc tách để mổ tái cận là khó thực hiện.

Tóm lại, có 2 giải pháp để điều trị tái cận là dùng laser bề mặt, cách thứ hai là sử dụng chương trình femto lasik dành riêng cho bệnh nhân phẫu thuật smile để tạo vạt giác mạc và chiếu tia Excimer laser để chữa tái cận.

Biện pháp phòng ngừa tái cận sau mổ lasik hiệu quả

Điều trị bằng phương pháp mổ lasik giúp người bệnh điều chỉnh tầm nhìn mà không còn phụ thuộc vào kính. Tuy nhiên, sau khi phẫu thuật vẫn có thể tái cận do nhiều yếu tố. Để phòng ngừa, và hạn chế tối đa tình trạng này, bệnh nhân cần tuân thủ những điều sau: 

Trước khi phẫu thuật

• Trước khi quyết định mổ mắt, người bệnh cần nên thăm khám mắt định kỳ 6 tháng/ lần ít nhất 1 năm để kiểm tra và đánh giá độ ổn định của độ cận.
• Đối với người trên 40 tuổi thì không nên phẫu thuật, vì người độ tuổi này mắt sẽ bị lão hóa nhanh và có khả năng bị đục thủy tinh thể trong tương lai. Vì vậy, nên đợi phẫu thuật tật khúc xạ và thủy tinh thể cùng lúc.
• Nên đến các cơ sở y tế hoặc bệnh viện có chuyên khoa uy tín để thăm khám và chỉ định phẫu thuật phù hợp,  giúp ca mổ tăng tỉ lệ thành công, phòng ngừa các biến chứng.

Sau khi phẫu thuật

Sau khi phẫu thuật cần có chế độ chăm sóc, và có những hoạt động phù hợp:

• Sau khi phẫu thuật cần nhắm cho mắt nghỉ ngơi 1-2 giờ và không nên tự lái xe
• Đeo kính bảo vệ 24/24 h để bảo vệ mắt trong 3 ngày đầu sau khi mổ mắt
• Không nhắm mắt mạnh, sờ hoặc dụi mắt
• Sau 1 tuần có thể tham gia các hoạt động nhẹ nhàng: đi bộ, yoga, hay tập Aerobic…
• Không nên chơi và tập các môn thể thao mạnh như boxing, đánh võ…
• Tránh không cho nước, xà phòng hay chất tẩy rửa dính vào mắt, không nên bơi lội trong 3 tháng
• Không trang điểm vùng mắt trong vòng 1 tháng
• Cần bảo vệ và làm việc với máy vi tính hay các thiết bị điện tử khác hợp lý: Cần giữ khoảng cách đúng từ mắt đến máy vi tính 50-60cm, chỉnh độ sáng phù hợp (không quá tối cũng không quá chói), hạn chế sử dụng điện thoại di động, hay sử dụng điện thoại ở nơi thiếu sáng. Thường xuyên chớp mắt, áp dụng quy tắc “20-20-20” (cứ 20 phút thì cho mắt nhìn xa 20 feet, khoảng 6m, trong 20 giây). Nên thường xuyên đi lại để nghỉ ngơi và cho mắt thư giãn, không nên tập trung quá lâu vào màn hình máy tính. Không nên thức khuya, nên ngủ đủ giấc 7-8 giờ/ngày. Tránh tình trạng căng thẳng, mệt mỏi cho mắt, điều này ảnh hưởng lớn đến mắt sau khi mổ.
• Có chế độ dinh dưỡng khoa học, tăng cường các dưỡng chất tốt cho mắt giàu vitamin A, Omega-3, Lutein, Zeaxanthin… hạn chế nguy cơ tái cận.
• Tái khám khám mắt định kỳ theo lịch hẹn của bác sĩ: 1 tuần, 1 tháng, 3 tháng, và tái khám thường xuyên hơn nếu mắt có vấn đề đặc biệt theo chỉ định của bác sĩ.

Để bảo vệ thị lực, phòng ngừa tái cận sau mổ lasik trước tiên cần lựa chọn nơi thăm khám và phẫu thuật mắt uy tín, sau khi phẫu thuật cần duy trì thói quen chăm sóc để bảo vệ mắt tốt tại nhà, thiết lập chế độ làm việc và cho mắt nghỉ ngơi khoa học, không nên làm việc quá sức, và chủ động bổ sung dưỡng chất từ thiên nhiên giúp nuôi dưỡng và bảo vệ mắt từ bên trong như tinh chất Broccophane có trong sản phẩm Wit.