Tăng nhãn áp có phải là cận thị không? Hướng dẫn cách phân biệt

Suy giảm thị lực, mỏi mắt là triệu chứng thường gặp của tăng nhãn áp và cận thị, nên có thể gây nhầm lẫn cho người bệnh. Vậy tăng nhãn áp có phải là cận thị hay không? Hãy cùng tìm hiểu về đặc điểm và cách phân biệt hai tình trạng này.

Tăng nhãn áp có phải là cận thị không?

Tăng nhãn áp có phải là cận thị hay không? Tăng nhãn áp không phải là cận thị. Đây là hai bệnh lý về mắt hoàn toàn khác nhau về đặc điểm, nguyên nhân gây bệnh và phương pháp điều trị.

Để phân biệt và phát hiện sớm nguy cơ tăng nhãn áp và cận thị, người bệnh cần tiến hành thăm khám và kiểm tra bằng các phương pháp như: đo thị lực, đo nhãn áp, đo góc tiền phòng, chụp OTC, đo thị trường.

Cách phân biệt giữa tăng nhãn áp và cận thị

Để biết được tăng nhãn áp có phải là cận thị hay không, hãy cùng tìm hiểu những đặc điểm của mỗi tình trạng về mắt này.

1. Bệnh tăng nhãn áp

Tăng nhãn áp, còn gọi là tăng áp lực nội nhãn (IOP), là tình trạng thủy dịch – chất lỏng trong suốt ở mắt không được thoát ra ngoài như bình thường mà tích tụ lại, làm tăng áp lực lên một hoặc cả hai bên mắt. (1)

1.1. Nguyên nhân

Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng tăng nhãn áp là do mắt sản xuất nhiều chất lỏng hoặc góc thoát thủy dịch bị tắc, cản trở quá trình đào thải thủy dịch ra khỏi mắt. Tình trạng này có thể diễn ra do: góc thoát thủy dịch bị đóng hoặc mở nhưng thủy dịch không thoát ra đúng cách, khối u chèn ép ở góc thoát, góc thoát bị ngăn cản bởi đám sợi sắc tố hoặc protein, tổn thương khác ở mắt.

Một số nguyên nhân có thể làm tăng nguy cơ bị tăng nhãn áp là:

• Sử dụng thuốc chứa Corticoid, Steroid trong thời gian dài.
• Người có giác mạc trung tâm mỏng, bị cận thị nặng hoặc mắc bệnh đục thủy tinh thể giai đoạn cuối, viêm màng bồ đào, có tiền sử chấn thương ở mắt.
• Người gặp các bệnh lý như bệnh tiểu đường, cao huyết áp.
• Người cao tuổi.
• Người có người thân có tiền sử mắc bệnh về tăng nhãn áp.

1.2. Dấu hiệu

Dấu hiệu tăng nhãn áp thường không rõ ràng nên người bệnh sẽ không cảm nhận được trong giai đoạn đầu. Trường hợp diễn biến nghiêm trọng hoặc bị tăng nhãn áp góc đóng cấp tính, người bệnh có thể gặp các triệu chứng như: đau mắt khi di chuyển hoặc chạm vào mắt, đỏ mắt, suy giảm thị lực, nhìn thấy quầng sáng, đau đầu, buồn nôn, chóng mặt.

1.3. Phân loại

Tăng nhãn áp có thể được phân loại thành hai dạng phổ biến gồm:

• Tăng nhãn áp nguyên phát: Dạng tăng nhãn áp này được phân chia thành hai loại là:
  • Tăng nhãn áp góc đóng: Thủy dịch không đến được góc thoát thủy dịch nên tích tụ và gây tổn thương ở mắt trong thời gian ngắn.
  • Tăng nhãn áp góc mở: Đây là dạng phổ biến nhất do góc thoát thủy dịch bị tắc nghẽn, khiến thủy dịch đến được góc thoát nhưng không thể đi ra ngoài, gây tổn thương thị lực.
• Tăng nhãn áp thứ phát: Tình trạng tăng nhãn áp là biến chứng của một số vấn đề ở mắt như chấn thương, viêm màng bồ đào, các bệnh lý về thủy tinh thể.

1.4. Mức độ nguy hiểm

Tăng nhãn áp thường khó phát hiện nên khi gặp triệu chứng thì có khả năng bệnh đã diễn tiến nghiêm trọng. Tăng nhãn áp có thể ảnh hưởng đến tầm nhìn, gây đau mắt nghiêm trọng, thậm chí tổn thương dây thần kinh và dẫn đến đến mất thị lực vĩnh viễn.

1.5. Cách điều trị

Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng tăng nhãn áp mà bác sĩ có thể chỉ định một số phương pháp điều trị như:

• Sử dụng thuốc nhỏ mắt: Các loại thuốc có thể được bác sĩ kê đơn là Prostaglandin, thuốc chẹn beta, thuốc alpha-adrenergic, thuốc ức chế carbonic anhydrase, chất ức chế Rho kinase, thuốc cholinergic,…
• Vi phẫu: Đây là thủ thuật tạo lỗ thoát nước nhỏ ở mắt để tăng cường sự đào thải thủy dịch, hạn chế sự tích tụ chất lỏng làm tăng nhãn áp.
• Phẫu thuật: Trường hợp mắt bị tăng nhãn áp nghiêm trọng hoặc không dung nạp thuốc nhỏ mắt, người bệnh có thể cần thực hiện phẫu thuật laser. Tuy nhiên, phương pháp này thường có rủi ro cao nên cần tham khảo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

2. Mắt bị tật khúc xạ cận thị

Làm thế nào để phân biệt tăng nhãn áp có phải là cận thị không? Cận thị là tật khúc xạ khiến cho người bệnh nhìn rõ được vật ở rất gần, nhưng không thể nhìn rõ vật ở xa. (2)

2.1. Nguyên nhân

Cấu trúc của giác mạc cong hơn bình thường hoặc trục nhãn cầu dài bất thường sẽ khiến ảnh của vật khi đi vào mắt không được chiếu chính xác lên võng mạc mà nằm phía trước võng mạc, khiến hình ảnh của vật không được rõ nét và khiến mắt bị cận thị.

Tình trạng này có thể diễn ra do các nguyên nhân như: di truyền, môi trường làm việc hoặc học tập thiếu ánh sáng, ít tham gia các hoạt động ngoài trời, thường xuyên phải điều tiết mắt để đọc sách, xem thiết bị điện tử trong thời gian dài.

2.2. Dấu hiệu

Dưới đây là những dấu hiệu giúp nhận biết tật khúc xạ cận thị:

• Không nhìn rõ các vật ở xa, khó đọc chữ nếu ở cách xa mắt.
• Phải nheo mắt và tập trung mới có thể nhìn rõ.
• Thường xuyên bị mỏi mắt, khô mắt, muốn dụi mắt, chảy nước mắt.
• Tần suất chớp mắt cao hơn.
• Đi kèm với cảm giác nhức đầu, chóng mặt.

Tình trạng cận thị có thể diễn ra phổ biến ở trẻ nên các bậc phụ huynh cần lưu ý để phát hiện sớm tật khúc xạ ở trẻ.

2.3. Phân loại

Mắt cận thị có thể được đo thông số độ cận (diop) và được phân loại thành những mức độ cụ thể như sau:

• Mức độ nhẹ: Dưới -3.00 diop
• Mức độ trung bình: Từ -3.25 đến -6.00 diop
• Mức độ nặng: Từ -6.00 đến -10.00 diop
• Mức độ cực đoan: Trên -10.25 diop

4.4. Mức độ nguy hiểm

Tình trạng cận thị có thể ảnh hưởng đến thị lực và gây ra những triệu chứng khó chịu, làm giảm chất lượng sinh hoạt và năng suất làm việc của người bệnh. Ngoài ra, người bị cận thị nếu không chăm sóc mắt cẩn thận sẽ khiến tật khúc xạ diễn biến nghiêm trọng, có thể dẫn đến một số biến chứng nguy hiểm như bong võng mạc, tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể.

4.5. Cách điều trị

Dưới đây là một số phương pháp giúp cải thiện tình trạng cận thị và hạn chế nguy cơ tăng độ cận ở mắt hiện nay:

• Sử dụng kính mắt: Đây là phương pháp an toàn nhất giúp cải thiện thị lực ở người bị cận thị, sử dụng thấu kính với thông số phù hợp với độ cận của mắt. Ngoài ra, hiện nay trên thị trường cũng có nhiều loại kính áp tròng có độ cận dùng đặt trên giác mạc để điều chỉnh tầm nhìn.
• Kính áp tròng Ortho-K: Đây là loại kích được sử dụng dành cho mắt cận ở mức độ nhẹ – trung bình, tiến hành đeo kính vào ban đêm khi đi ngủ để có thể cải thiện tầm nhìn vào ban ngày.
• Phẫu thuật: Hiện nay, nhiều phương pháp phẫu thuật có thể được áp dụng để cải thiện tình trạng cận thị bằng cách sử dụng tia laser như LASIK, LASEK, PRK, SMILE. Tùy vào tình trạng giác mạc và điều kiện của người bệnh mà bác sĩ có thể tư vấn các phương pháp phẫu thuật phù hợp.

Tăng nhãn áp và cận thị có mối liên quan gì?

Bên cạnh vấn đề tăng nhãn áp có phải là cận thị không, giữa hai tình trạng này có những mối liên quan mà người bệnh cần lưu ý.

1. Nguy cơ tăng nhãn áp ở người cận thị

Người bị cận thị nặng, từ khoảng 6 độ trở lên, thường trục nhãn cầu sẽ dài hơn, khiến cho võng mạc bị căng giãn, làm tăng áp lực nội nhãn. Ngoài ra, tình trạng này còn làm tăng tổn thương ở dây thần kinh thị giác, dễ dẫn đến các biến chứng như glaucoma (cườm nước).

2. Cận thị làm khó chẩn đoán tăng nhãn áp, dễ nhầm lẫn

Các triệu chứng cận thị thường rõ ràng nên có thể khiến người bệnh bị nhầm lẫn, khó phát hiện nguy cơ tăng nhãn áp nếu không được thăm khám kịp thời. Ngoài ra, người bệnh bị tăng nhãn áp cũng gây trở ngại trong việc áp dụng các biện pháp phẫu thuật cận thị.

Cách phòng ngừa mắt bị tăng nhãn áp như thế nào?

Tăng nhãn áp có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Bạn nên chủ động thực hiện những phương pháp dưới đây để phòng ngừa tăng nhãn áp hiệu quả.

1. Sử dụng kính đúng độ

Cận thị nặng là một trong những nguyên nhân làm tăng nguy cơ tăng nhãn áp, nên người bị tình trạng này cần lưu ý sử dụng kính đúng độ, đo độ cận định kỳ để điều chỉnh kính kịp thời, hạn chế nguy cơ tăng độ cận và làm tăng áp lực lên mắt.

2. Chăm sóc mắt đúng cách

Thực hiện những biện pháp chăm sóc mắt để hạn chế nguy cơ tăng nhãn áp như:

• Tránh dùng tay chạm vào mắt hoặc dụi mắt.
• Đeo kính chống tia UV để bảo vệ mắt khi cần hoạt động ngoài trời.
• Hạn chế sử dụng kính áp tròng để hạn chế tổn thương ở mắt làm tăng nguy cơ viêm nhiễm.
• Thực hiện các bài tập giúp tăng sức khỏe của mắt.
• Duy trì chế độ dinh dưỡng lành mạnh, kết hợp với rèn luyện thể chất, giữ cân nặng ở mức hợp lý, không sử dụng các chất kích thích (bia rượu, thuốc lá).

3. Sử dụng thực phẩm hỗ trợ

Để phòng ngừa tăng nhãn áp, việc chăm sóc mắt cẩn thận và bảo vệ mắt khỏi những tổn thương cũng đóng vai trò quan trọng. Bên cạnh những thói quen có lợi cho mắt, bạn có thể bổ sung tinh chất thiên nhiên Broccophane, chiết xuất từ bông cải xanh Broccoli giàu sulforaphane, giúp thúc đẩy quá trình tổng hợp Thioredoxin.

Dưỡng chất này có thể hỗ trợ cân bằng protein để giúp bảo vệ độ trong suốt và khả năng co giãn thủy tinh thể, đồng thời bảo vệ tế bào biểu mô sắc tố võng mạc, làm chậm quá trình lão hóa của tế bào thị giác.

Broccophane có trong viên uống Wit từ Mỹ, kết hợp cùng nhiều dưỡng chất có lợi cho mắt như Lutein, Zeaxanthin, Omega-3, Zn, Vitamin A, C, E,… hỗ trợ bảo vệ thủy tinh thể và tế bào thị giác, hỗ trợ bảo vệ mắt khỏi các tác nhân gây hại và cải thiện thị lực; đồng thời hỗ trợ ngăn ngừa các triệu chứng như khô mắt, đỏ mắt, chảy nước mắt sống.

4. Tạo thói quen cho mắt thời gian nghỉ ngơi

Hạn chế để mắt phải điều tiết liên tục trong thời gian dài bằng cách cho mắt có những khoảng nghỉ khi đọc sách, làm việc hoặc sử dụng điện thoại, máy tính, máy tính bảng,…

Đặc biệt, khi phải sử dụng thiết bị điện tử trong thời gian dài, bạn nên cho mắt nghỉ ngơi thường xuyên bằng cách áp dụng quy tắc, cứ cách 20 phút nhìn vào màn hình thì cho mắt nhìn vật một điểm ở cách mắt 6m trong vòng 20 giây.

5. Thăm khám mắt định kỳ, nắm rõ tình hình sức khỏe

Ở giai đoạn đầu, các triệu chứng tăng nhãn áp thường rất khó nhận biết nên người bệnh có thể không phát hiện sớm được bệnh lý này. Hãy thăm khám mắt ngay nếu gặp các triệu chứng bất thường và tiến hành kiểm tra mắt định kỳ 6 – 12 tháng/lần để điều trị kịp thời các vấn đề về mắt.

Tăng nhãn áp có phải là cận thị không? Tăng nhãn áp không phải là cận thị và giữa hai tình trạng này có nhiều điểm khác biệt về dấu hiệu, nguyên nhân, cách điều trị. Tuy nhiên, tăng nhãn áp và cận thị vẫn có những mối liên hệ nên người bị cận cần lưu ý để hạn chế nguy cơ biến chứng.