Đục thủy tinh thể ở người già: Nguyên nhân và cách phòng ngừa

Bệnh đục thủy tinh thể ở người già phổ biến thế nào?

Bệnh đục thủy tinh thể hay còn gọi là cườm đá, cườm khô, là tình trạng thủy tinh thể bị mờ đục gây ra những rối loạn thị giác. Thủy tinh thể được ví như một thấu kính hội tụ, có cấu trúc đặc biệt, với tỷ lệ protein rất cao (khoảng 30%), bao gồm nhiều loại protein khác nhau và được sắp xếp theo một trật tự để ánh sáng xuyên qua và hội tụ trên võng mạc.

Bệnh đục thủy tinh thể xuất hiện là khi các protein của thủy tinh thể bị biến tính (cả về tỷ lệ và thành phần) do các chất độc hại sinh ra trong quá trình chuyển hóa làm cho thủy tinh thể trở nên mờ đục, khiến cho ánh sáng đi đến võng mạc bị cản trở, gây suy giảm thị lực. Kết quả thống kê cho thấy có đến 74% bị mù lòa xuất phát từ nguyên nhân đục thủy tinh thể.

Đục thủy tinh thể thường xuất hiện nhiều ở người cao tuổi do quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể

Bệnh đục thủy tinh thể tuổi già là chuyện cực kỳ phổ biến. Theo nghiên cứu khoa học tại Framingham Eye Study, tỷ lệ người mắc bệnh đục tinh thể ở tuổi 55-64 chiếm 4,5%, tỷ lệ này là 18% ở độ tuổi 65-74 và cao nhất là 45,9% ở nhóm người độ tuổi 75-84. Nguyên nhân đa phần là do tuổi tác. Theo thời gian, dưới tác động của các chất có hại bên trong cơ thể và môi trường bên ngoài gây biến đổi tỉ lệ và thành phần các protein, tạo ra những vùng mờ đục trong thủy tinh thể, cản ánh sáng đến võng mạc gây giảm thị lực. Ngoài ra, đục thủy tinh thể ở người già còn do biến chứng từ bệnh tiểu đường, chế độ dinh dưỡng…

Đục thủy tinh thể là một trong những bệnh lý về mắt nguy hiểm, là nguyên nhân gây mù lòa phổ biến nhất thế giới. Tuy nhiên, với sự tiến bộ của nền y học, hiện nay có các biện pháp ngăn ngừa và điều trị đẩy lùi căn bệnh này, bằng phương pháp mổ đục thủy tinh thể nhân tạo. Mọi người lưu ý khi thấy thị lực suy giảm không tự ý sử dụng thuốc nhỏ mà cần thăm khám và được điều trị sớm, nếu phát hiện muộn sẽ khó khăn hơn trong việc điều trị, thậm chí mất ánh sáng vĩnh viễn.

Nguyên nhân gây bệnh đục thủy tinh thể ở người già

Các nghiên cứu mới nhất hiện nay cho thấy, bên cạnh vấn đề cườm mắt ở người già, thì tỷ lệ ở người trẻ tuổi đang có dấu hiệu gia tăng. Cụ thể số liệu về người bị chứng bệnh này tại Việt Nam cho thấy, tỷ lệ người trẻ bị đục thủy tinh thể sớm đã lên đến 30%. Đây là con số đáng phải lưu tâm vì vốn dĩ trước đây đục thủy tinh thể thường chỉ xuất hiện ở người lớn tuổi, hiếm khi gặp ở người trẻ tuổi. 

Các chuyên gia lý giải đục tinh thể sớm tuổi lớn tuổi ngày càng phổ biến là do sự phát triển quá nhanh của xã hội, điều kiện sinh hoạt, môi trường thay đổi. Một số nguyên nhân gây ra đục thủy tinh thể ở người cao tuổi có thể lý giải như:

1. Lạm dụng thuốc chứa corticoid

Corticoid thuộc nhóm thuốc kháng viêm mạnh. Đây là thành phần thường có trong một số loại thuốc nhỏ mắt, thuốc chữa bệnh xương khớp. Do thói quen dùng thuốc tùy tiện không tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ, tình trạng lạm dụng corticoid đã nhiều lần được các chuyên gia cảnh báo.

Lạm dụng thường xuyên thuốc nhỏ mắt chứa corticoid làm gia tăng nguy cơ tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể, tổn thương thần kinh thị giác gây mù lòa. Do đó đối với những sản phẩm này, chỉ được sử dụng khi có đơn chỉ định của bác sĩ, ngoài ra tránh dùng các sản phẩm trôi nổi không rõ nguồn gốc trên thị trường.

2. Dinh dưỡng thiếu cân đối – Nguyên nhân gây đục thủy tinh thể ở người già

Chế độ ăn nhiều tinh bột, thịt cá, ít rau xanh và trái cây đang được cảnh báo là nguyên nhân gây nên các vấn đề sức khỏe hiện nay. Việc thiếu hụt nhiều loại thực phẩm chứa các vitamin và khoáng chất có lợi, cũng như sự thất thoát, hao hụt trong quá trình sơ chế, nấu nướng khiến cơ thể không hấp thu đủ các dưỡng chất thiết yếu. Điều này tác động không nhỏ lên sức khỏe toàn thân, trong đó có đôi mắt. 

Thiếu các dưỡng chất chuyên biệt khiến mắt không đủ khỏe để đảm bảo hoạt động, đồng thời nhanh chóng lão hóa và mất khả năng đề kháng với các chất độc hại. Từ đó dẫn đến nhiều bệnh lý ở mắt trong đó có đục thủy tinh thể. Các chuyên gia đưa ra lời khuyên, song song với việc tăng cường các loại thực phẩm có lợi cho mắt trong bữa ăn hằng ngày, cần bổ sung thêm các sản phẩm bảo vệ sức khỏe chứa dưỡng chất chuyên biệt giúp mắt khỏe mạnh.

Bổ sung các dưỡng chất chuyên biệt cho mắt song song với chế độ dinh dưỡng cân bằng giúp ngăn ngừa nguy cơ đục thủy tinh thể sớm

3. Môi trường ngày càng khắc nghiệt – Đục thủy tinh thể ở tuổi già

Môi trường ngày càng ô nhiễm, khí thải, khói bụi, chất độc hại dày đặc trong không khí cũng là nguyên nhân làm đôi mắt nhanh già đi. Đặc biệt bức xạ mặt trời ngày càng gay gắt do sự suy thoái của tầng ozon là một trong những đầu mối của đục thủy tinh thể sớm.

Theo nghiên cứu của Hiệp hội Phẫu thuật đục thủy tinh thể và khúc xạ Mỹ, tia cực tím trong ánh mặt trời chiếm 65% nguy cơ gây đục thủy tinh thể. Các chuyên gia cũng khuyến cáo mọi người nên hạn chế ra ngoài khi trời nắng gắt, cần đeo khẩu trang, kính râm khi đi ngoài trời.

4. Công việc tiếp xúc với ánh sáng cường độ lớn

Nhiều nghiên cứu cũng cho thấy, những ngành đặc thù tiếp xúc với ánh sáng cường độ lớn như: Hàn xì, thợ điện, cơ khí, khai thác mỏ, dầu khí, gia công kim loại,… cũng là đối tượng dễ bị đục thủy tinh thể do bức xạ ion hóa lớn. Những người làm việc trong các ngành này cần trang bị đầy đủ trang thiết bị bảo hộ cũng như các nguyên tắc an toàn lao động để tránh hậu quả đáng tiếc.

Các triệu chứng của chứng đục tinh thể ở người cao tuổi

Bên dưới đây là các dấu hiệu quan trọng để nhận biết chứng bệnh thủy tinh thể bị đục mờ ở người cao tuổi mà bạn cần phải nhận biết càng sớm càng tốt.

• Thị lực bị giảm sút mạnh
• Thị lực của con người khi bị sụt giảm thì tốc độ mờ đi của chứng cườm mắt càng nhanh. Do đó, khi nhận thấy các dấu hiệu nhìn mờ hoặc mắt không rõ, nên nhanh chóng đưa tới bệnh viện mắt để đo mức độ nặng/nhẹ của bệnh.
• Mắt bị nhược thị hay bị lác cũng là 1 biểu hiện của chứng cườm mắt tuổi già.
• Bị lóa mắt: Những người già khi mắc chứng thủy tinh thể bị mờ sẽ dễ bị lóa mắt khi nếu nhìn vào 1 nguồn sáng bất kỳ. Ánh sáng thu nhận thường nhòe và mờ hơn bình thường. Do đó, người bệnh chỉ có thể nhìn rõ hơn khi ở trong bóng râm mát hay ban đêm.
• Kính thường xuyên giảm/tăng độ, không cố định do mắt không thể điều tiết như xưa.
• Mắt bị tán xạ ánh sáng khi đi qua lớp thủy tinh thể bị đục. Do đó, nhìn mọi thứ quanh bạn đều có cảm giác mờ ảo dù đã đeo kính.

Giải pháp phòng ngừa bệnh cườm mắt ở người già

Bệnh đục thủy tinh thể ở người già đến từ nhiều nguyên nhân, do tuổi tác (chiếm nhiều nhất), do bệnh lý và do chấn thương. Từ những yếu tố nguy cơ gây bệnh để xác định bệnh một cách dễ dàng giúp mọi người có thể nắm được cách hỗ trợ phòng ngừa bệnh đục thủy tinh thể. Theo đó, những cách hỗ trợ phòng ngừa hiệu quả và an toàn gồm có:

• Kiểm tra mắt định kỳ 1 lần/năm để sớm phát hiện ra bệnh đục thủy tinh thể, và có hướng cải thiện kịp thời.
• Bảo vệ mắt tránh các tác động của các yếu tố môi trường: đeo kính khi đi ra ngoài để tránh tác hại của tia UV, bụi bặm và các dị vật côn trùng bay vào mắt.
• Hạn chế bia, rượu, thuốc lá là những tác nhân gián tiếp gây tàn phá đôi mắt. tích cực rèn luyện cơ thể bằng chế độ vận động phù hợp.
• Chế độ ăn cân đối dinh dưỡng, ăn nhiều rau quả tươi, bổ sung các loại rau quả tốt cho mắt như cà rốt, cà chua, ra cải xanh, cam, bưởi…

Bảo vệ mắt ngay từ bên trong bằng cách bổ sung tinh chất Broccophane thiên nhiên có trong sản phẩm Wit được chiết xuất từ một loại bông cải xanh (Broccoli) rất giàu Sulforaphane có tác dụng giúp gia tăng tổng hợp Thioredoxin – loại protein tự nhiên phân tử nhỏ, có khả năng giúp bảo vệ tế bào võng mạc và thủy tinh thể.

Tinh chất Broccophane thiên nhiên chiết xuất từ bông cải xanh (Broccoli) giúp bảo vệ võng mạc và thủy tinh thể

Bệnh đục thủy tinh thể đang ngày càng trở nên nguy hiểm hơn khi tỷ lệ mắc ở người cao tuổi và người trẻ tuổi có xu hướng gia tăng. Đó là hồi chuông “cảnh báo” nhắc nhở mỗi cá nhân cần biết tự chăm sóc và bảo vệ mắt cả bên ngoài lẫn bên trong để không chỉ phòng tránh được bệnh đục thủy tinh thể ở người già và các bệnh lý nguy hiểm khác, mà còn cho đôi mắt luôn sáng khỏe.