Bong võng mạc có mổ cận được không? Phòng ngừa như thế nào?

Nhiều người thắc mắc liệu “bong võng mạc có mổ cận được không” và làm thế nào để phòng ngừa căn bệnh này. Để hiểu rõ hơn về mối quan hệ giữa bong võng mạc và phẫu thuật cận thị, cũng như các biện pháp bảo vệ mắt trước nguy cơ mắc bệnh, hãy cùng tìm hiểu chi tiết qua bài viết sau.

Bong võng mạc có mổ cận được không?

Bong võng mạc là tình trạng lớp mô mỏng ở phía sau mắt bị tách khỏi mô nâng đỡ bên dưới dẫn đến gián đoạn nguồn cung cấp máu và dưỡng chất (1). Nếu không được điều trị kịp thời, bong võng mạc có thể gây mất thị lực vĩnh viễn. Nguyên nhân thường gặp là do cận thị nặng, chấn thương mắt, lão hóa hoặc biến chứng ở người bệnh tiểu đường.

Những dấu hiệu cảnh báo sớm tình trạng bong võng mạc bao gồm:

• Xuất hiện chớp sáng hoặc tia sáng lóe lên trong tầm nhìn.
• Nhìn thấy nhiều chấm đen hoặc mảng mờ giống như ruồi bay.
• Mất một phần tầm nhìn, có cảm giác như có màn chắn hoặc bóng mờ che phủ phía trước mắt.
• Giảm thị lực đột ngột hoặc biến dạng hình ảnh.

Đối với câu hỏi bong võng mạc có mổ cận được không, câu trả lời phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe mắt sau điều trị bong võng mạc. Nếu võng mạc đã ổn định, được bác sĩ kiểm tra và xác nhận thì vẫn có thể tiến hành mổ cận thị (phẫu thuật khúc xạ).

Tuy nhiên, mổ cận không được khuyến khích trong trường hợp võng mạc vẫn yếu hoặc có nguy cơ tái phát. Nên khám mắt định kỳ và tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để đưa ra quyết định an toàn.

Bong võng mạc có mổ cận được không cần có sự chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa

Các phương pháp điều trị bong võng mạc hiện đại hiện nay

Để biết bong võng mạc có mổ cận được không, trước tiên người bệnh phải điều trị căn bệnh này. Với sự tiến bộ của y học hiện nay có nhiều phương pháp điều trị hiệu quả giúp phục hồi võng mạc và ngăn ngừa nguy cơ tái phát.

1. Thực hiện phẫu thuật độn đai

Phẫu thuật độn đai là một trong những phương pháp điều trị hiệu quả dành cho các trường hợp bong võng mạc. Phương pháp này được sử dụng phổ biến nhờ tính an toàn và khả năng duy trì cấu trúc tự nhiên của mắt. Phẫu thuật độn đai đặc biệt phù hợp với các trường hợp bong võng mạc nguyên phát không kèm theo biến chứng nặng hoặc tổn thương diện rộng.

Trong quá trình thực hiện bác sĩ sẽ sử dụng một dải silicon mềm quấn xung quanh vị trí bên ngoài nhãn cầu, nhằm tạo áp lực vừa đủ để ép nhãn cầu vào bên trong giúp võng mạc áp sát trở lại với lớp mô bên dưới, tạo điều kiện cho các vết rách trên võng mạc liền lại và phục hồi nguồn cung cấp máu, dưỡng chất cần thiết.

Dù mang lại hiệu quả cao, phẫu thuật độn đai cũng có những hạn chế nhất định:

• Thời gian hồi phục lâu: Người bệnh cần vài tuần hoặc vài tháng để thị lực ổn định trở lại.
• Cảm giác khó chịu: Một số bệnh nhân có thể cảm thấy cộm hoặc đau nhẹ trong giai đoạn đầu sau phẫu thuật.
• Nguy cơ rủi ro: Một số nguy cơ có thể xảy ra như nhiễm trùng, tăng nhãn áp hoặc đau mắt kéo dài.

Sau khi phẫu thuật độn đai, người cận vẫn có cơ hội phẫu thuật khúc xạ. Độn đai không can thiệp vào cấu trúc giác mạc hay dịch kính, vì vậy mắt vẫn có đủ điều kiện để thực hiện các phương pháp phẫu thuật khúc xạ như PRK hoặc LASIK sau thời gian hồi phục.

2. Dùng laser quang đông võng mạc

Laser quang đông võng mạc là một trong những phương pháp điều trị tiên tiến, không xâm lấn được áp dụng phổ biến trong các trường hợp bong võng mạc ở giai đoạn sớm hoặc khi phát hiện các vết rách nhỏ trên võng mạc. (2)

Kỹ thuật này sử dụng tia laser để “hàn kín” các vết rách và cố định võng mạc vào lớp mô bên dưới. Đây là giải pháp an toàn, nhanh chóng, giúp bảo vệ võng mạc và ngăn ngừa nguy cơ bong võng mạc lan rộng.

Trước khi tiến hành phẫu thuật, bác sĩ sẽ kiểm tra kỹ tình trạng mắt và xác định vị trí vết rách hoặc nguy cơ bong võng mạc. Trong quá trình điều trị tia laser sẽ kích thích liên kết giữa võng mạc và lớp biểu mô sắc tố võng mạc bên dưới, từ đó cố định võng mạc tại chỗ và ngăn ngừa dịch kính thấm qua các vết rách.

Sau khi thực hiện laser quang đông, bệnh nhân cần tuân thủ các hướng dẫn chăm sóc để đảm bảo mắt hồi phục tốt. Tránh tiếp xúc với ánh sáng mạnh, sử dụng kính râm khi ra ngoài để bảo vệ mắt khỏi ánh nắng và bụi bẩn. Trong thời gian này cũng nên hạn chế các hoạt động gắng sức như chơi các môn thể thao mạnh, đặc biệt không cho nước rơi vào mắt để tránh nhiễm trùng.

Tuy nhiên, phương pháp laser quang đông vẫn có nhược điểm là chỉ hiệu quả với bong võng mạc ở giai đoạn đầu hoặc các vết rách nhỏ. Đối với các trường hợp bong võng mạc toàn bộ hoặc có biến chứng, cần thực hiện phẫu thuật phức tạp hơn như cắt dịch kính hoặc độn đai.

3. Phương pháp phẫu thuật cắt dịch kính

Phẫu thuật cắt dịch kính là giải pháp tối ưu để khôi phục võng mạc về vị trí ban đầu, thường áp dụng điều trị cho các trường hợp bong võng mạc nặng hoặc phức tạp, như khi có sự co kéo hoặc xuất huyết trong dịch kính.

Với phương pháp này, bác sĩ sẽ thực hiện một số đường rạch nhỏ trên mắt để đưa các dụng cụ vi phẫu vào bên trong nhằm loại bỏ hoàn toàn dịch kính bị co kéo hoặc chứa máu, từ đó giảm áp lực lên võng mạc và triệt tiêu các yếu tố gây bong võng mạc.

Sau khi loại bỏ dịch kính, bác sĩ sẽ đưa các chất như khí (SF6, C3F8) hoặc dầu silicon vào trong mắt. Các chất này đóng vai trò tạo áp lực bên trong nhãn cầu, giúp võng mạc áp sát lại với lớp mô bên dưới và tạo điều kiện để các vết rách lành lại. Khí sẽ tự tiêu biến sau một thời gian, còn dầu silicon người bệnh cần thực hiện phẫu thuật lần hai để lấy ra.

Tương tự như các phương pháp điều trị khác, cách chăm sóc mắt sau phẫu thuật là hạn chế vận động mạnh, tránh tiếp xúc với nước và ánh sáng. Bên cạnh đó, để tăng hiệu quả của các chất tạo áp lực trong mắt, bệnh nhân thường được yêu cầu giữ đầu ở một tư thế cố định (như nằm sấp) trong vài ngày.

Mặc dù an toàn nhưng phương pháp này vẫn có thể đi kèm một số rủi ro như tăng nhãn áp, nhiễm trùng hoặc đục thủy tinh thể (phổ biến ở người lớn tuổi). Ngoài ra, so với các phương pháp điều trị khác, phẫu thuật cắt dịch kính thường có chi phí cao hơn do yêu cầu kỹ thuật phức tạp và trang thiết bị hiện đại.

Sau phẫu thuật bong võng mạc người bệnh cần dành thời gian để nghỉ ngơi

Phòng ngừa bệnh bong võng mạc ở người cận thị ra sao?

Bong võng mạc là một tình trạng nguy hiểm, đặc biệt thường xảy ra ở những người bị cận thị nặng do võng mạc mỏng và dễ tổn thương. Bạn cần chủ động phòng ngừa bong võng mạc để bảo vệ thị lực, đồng thời giảm bớt những lo lắng về việc “bong võng mạc có mổ cận được không“.

1. Dành thời gian cho mắt được nghỉ ngơi

Đôi mắt của chúng ta phải làm việc liên tục, nhất là những ai phải thường xuyên làm việc với các thiết bị điện tử. Những hoạt động này khiến mắt phải điều tiết không ngừng, dễ dẫn đến tình trạng mỏi mắt, căng thẳng và tăng nguy cơ bong võng mạc, đặc biệt ở những người cận thị.

Để giảm bớt áp lực lên mắt, bạn hãy áp dụng quy tắc 20 – 20 – 20, nghĩa là cứ sau 20 phút làm việc, hãy hướng mắt nhìn ra xa 20 feet (khoảng 6 mét) trong ít nhất 20 giây. Quy tắc này không chỉ giúp mắt thư giãn mà còn cải thiện tuần hoàn máu và giảm nguy cơ mỏi mắt kéo dài.

Bên cạnh đó, bạn có thể sử dụng kính lọc ánh sáng xanh nếu phải làm việc với các thiết bị điện tử lâu dài. Nên làm việc trong môi trường đủ ánh sáng để giảm căng thẳng cho mắt và  đảm bảo ngủ ít nhất 7 – 8 tiếng mỗi đêm để đôi mắt được phục hồi sau một ngày dài hoạt động.

2. Xây dựng chế độ dinh dưỡng tốt, phù hợp cho mắt

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò rất lớn trong việc bảo vệ mắt và ngăn ngừa các bệnh lý như thoái hóa võng mạc hoặc bong võng mạc. Chế độ ăn giàu dưỡng chất sẽ củng cố cấu trúc võng mạc, giúp tăng cường tuần hoàn máu và giảm nguy cơ tổn thương.

Để có một đôi mắt khỏe mạnh hoặc muốn cải thiện tình trạng cận thị bạn nên bổ sung các nhóm dưỡng chất sau đây cho đôi mắt:

• Thực phẩm giàu vitamin A: Cà rốt, khoai lang, bí đỏ, gan động vật,… giúp cải thiện thị lực và bảo vệ võng mạc.
• Thực phẩm giàu vitamin C: Các loại trái cây họ cam quýt, dâu tây, kiwi,… giúp giảm nguy cơ tổn thương võng mạc và tăng sức bền cho các mạch máu nhỏ trong mắt.
• Thực phẩm giàu vitamin E: Các loại hạt (hạnh nhân, óc chó) và dầu thực vật,… giúp chống lại quá trình oxy hóa, bảo vệ võng mạc khỏi tác động của lão hóa.
• Omega-3: Cá hồi, cá thu và các loại hạt,… giúp giảm khô mắt, cải thiện sức khỏe võng mạc và ngăn ngừa tình trạng viêm.

Ngoài ra, uống đủ nước mỗi ngày cũng rất quan trọng để giữ cho mắt không bị khô, giúp duy trì môi trường tự nhiên của mắt và tăng cường khả năng tự bảo vệ.

3. Bổ sung thực phẩm hỗ trợ cho đôi mắt khỏe từ bên trong

Để duy trì võng mạc khỏe mạnh, bạn cần bổ sung các dưỡng chất tự nhiên có tác dụng bảo vệ, chăm sóc và nuôi dưỡng mắt. Theo các chuyên gia nhãn khoa, tổn thương tế bào biểu mô sắc tố võng mạc (RPE) là nguyên nhân chính dẫn đến bong võng mạc.

Một nghiên cứu từ Viện Y tế Mỹ cho thấy sự suy yếu của RPE – tế bào nằm giữa mạch máu và tế bào thị giác, đóng vai trò nuôi dưỡng và bảo vệ võng mạc – yếu tố gây thoái hóa và rách võng mạc, dẫn đến suy giảm thị lực và nguy cơ mù lòa.

Thông qua nhiều nghiên cứu, các nhà khoa học Mỹ đã phát hiện tinh chất Broccophane (thành phần có trong viên uống Wit) giúp bảo vệ RPE hiệu quả bằng cách thúc đẩy tổng hợp Thioredoxin – một loại protein phân tử nhỏ tập trung ở mắt, hỗ trợ RPE hoạt động tối ưu.

Broccophane giúp duy trì chức năng bảo vệ của RPE, giảm tiết các yếu tố kích thích tăng sinh tân mạch, từ đó ngăn ngừa tổn thương võng mạc. Ngoài ra, Broccophane còn giúp cải thiện thị lực, giảm các triệu chứng khó chịu ở mắt, bảo vệ mắt trước các bệnh lý nguy hiểm như đục thủy tinh thể, thoái hóa hoàng điểm và bong võng mạc, mang lại đôi mắt sáng khỏe và tinh anh.

Viên uống Wit – hỗ trợ cải thiện sức khỏe đôi mắt và tăng cường phòng tránh các bệnh liên quan thị lực

4. Chú ý phải đeo kính đúng độ cận

Sử dụng kính không đúng độ cận là một sai lầm phổ biến dễ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe mắt. Khi đeo kính nặng hơn hoặc nhẹ hơn độ cận thực tế, mắt sẽ phải điều tiết nhiều hơn để nhìn rõ, dẫn đến tình trạng mỏi mắt kéo dài, đau đầu và tăng áp lực lên võng mạc. Đây là lý do làm tăng nguy cơ rách hoặc bong võng mạc.

5. Nên khám mắt định kỳ để nắm tình hình sức khỏe mắt

Với người bị cận thị, nguy cơ bong võng mạc thường tăng lên theo thời gian, do võng mạc ở những người cận nặng thường mỏng và dễ tổn thương hơn so với người có thị lực bình thường. Khám định kỳ sẽ giúp bác sĩ đánh giá toàn diện tình trạng sức khỏe mắt, có thể phát hiện các dấu hiệu bất thường trên võng mạc, vết rách nhỏ, lỗ trên võng mạc,…

Không những vậy, khám sức khỏe định kỳ cũng giúp phát hiện ra các bệnh lý về mắt như tăng nhãn áp, thoái hóa hoàng điểm hoặc đục thủy tinh thể. Vì vậy, bạn nên khám mắt định kỳ, ít nhất mỗi 6 tháng để nắm rõ tình trạng sức khỏe mắt của mình cũng như điều chỉnh kính cận nếu cần thiết.

Bong võng mạc có mổ cận được không còn tùy thuộc vào tình trạng hồi phục và độ ổn định của võng mạc. Chăm sóc mắt đúng cách, kiểm tra định kỳ và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp giúp bạn giảm nguy cơ bong võng mạc cũng như hỗ trợ bảo vệ thị lực lâu dài.