Vẩn đục dịch kính có nguy hiểm không? Có chữa được không?

Sự lão hóa, viêm nhiễm… chính là những yếu tố khiến dịch kính của mắt không còn trong suốt. Mắt bắt đầu xuất hiện các sợi, cặn hoặc túi chất lỏng bất thường trở thành các vẩn đục dịch kính có màu đen hoặc xám nhờ nhợ trong mắt gây khó chịu, và có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến thị lực đối với những người đang mắc các bệnh lý đi kèm.

Vẩn đục dịch kính là gì?

Vẩn đục dịch kính (Eye Floaters) là tình trạng ngưng tụ hoặc lắng đọng trong dịch kính. Phần lắng đọng này nằm lơ lửng trong dịch kính nên nhìn vào mắt sẽ thấy các hình ảnh trôi nổi, lợn cợn. Những vẩn đục này sẽ di chuyển theo chuyển động của mắt và có hướng rơi xuống vùng thấp hơn. 

Vẩn đục dịch kính phần lớn không gây nguy hiểm hay biến chứng gì cho mắt, tuy nhiên khi mắt tồn tại các vẩn đục này thường gây khó chịu, và cũng có ít trường hợp nặng khi vẩn đục dịch kính di chuyển nhiều có thể gây ra biến chứng rách, bong võng mạc ảnh hưởng nghiêm trọng tới thị lực, vì vậy, người bệnh cần hiểu rõ để có cách chăm sóc và cải thiện thích hợp.

Vẩn đục dịch k​ính có nguy hiểm không?

Vẩn dục dịch kính thường không gây nguy hiểm cho sức khỏe, phần lớn vẩn đục kính thường đến do sự lão hóa bình thường của mắt. Tuy nhiên, vẩn đục dịch kính khiến tầm nhìn bị ảnh hưởng nên thường gây khó chịu cho người bệnh.

Song, cũng có trường hợp, vẩn đục dịch kính lại đi kèm với một bệnh lý nghiêm trọng nào đó (tiểu đường, cao huyết áp…) thì vấn đề lại khác, có thể mất thị lực hoàn toàn nếu không điều trị dứt điểm. Vì vậy, khi thấy mắt đột ngột xuất hiện các hình ảnh lạ thì nên đi thăm ngay để được kiểm tra, phát hiện và điều trị kịp thời.

Triệu chứng và dấu hiệu vẩn đục dịch kính

Khi bị vẩn đục dịch kính, tầm nhìn sẽ xuất hiện các đốm đen, nâu với nhiều hình dạng khác nhau như đường cong, đường thẳng, mạng nhện, chấm tròn, hình dây với các đặc điểm sau:

• Những hình dạng trôi nổi này sẽ di chuyển theo hướng nhìn, đảo mắt, mắt nhìn theo hướng nào thì những vẩn đục dịch kính sẽ xuất hiện theo hướng đó. Tuy nhiên, chúng có xu hướng biến mất nếu nhìn tập trung vào chúng.
• Khi nằm xuống các vẩn đục này sẽ có xu hướng chìm xuống phía dưới mắt, rơi về gần hoàng điểm nên sẽ dễ nhìn hơn.
• Những vẩn đục này sẽ nhận thấy rõ nhất khi mắt nhìn vào một nền sáng một màu như màu trắng của bức tường, hoặc bầu trời sáng, vì do lúc đó đồng tử co lại, làm cho các vẩn đục rõ nét và dễ nhận thấy. 

Ngoài ra, mắt bị vẩn đục dịch kính còn có triệu chứng mắt bị chớp sáng, có ruồi bay trước mắt, làm giảm thị lực ngoại biên (tức là bệnh nhân không có tầm nhìn rộng hay bình thường, mặc dù tầm nhìn trung tâm vẫn ổn).

Nguyên nhân gây vẩn đục dịch kính

Dịch kính được tồn tại vĩnh viễn trong mắt và không có mạch máu nuôi dưỡng. Dưỡng chất được truyền đến bằng cách thẩm thấu qua các mạch máu võng mạc. Dịch kính được cấu tạo từ collagen và nước ở dạng gel có chức năng duy trì áp lực mắt cho phép ánh sáng đi vào võng mạc.

Nhưng do tác động của quá trình lão hóa, dịch kính trở nên hóa lỏng, các sợi collagen mất liên kết, và dần lắng đọng, kết lại thành từng đám, cản trở ánh sáng truyền đến võng mạc, và tồn tại những hình ảnh khác lạ. 

• Thoái hóa dịch kính: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây vẩn đục dịch kính. Theo thời gian, cấu trúc của dịch thường trở nên lỏng lẻo, các sợi collagen tách khỏi khối gel và tụ thành từng đám vẩn dục dịch kính. Do dịch kính có thành phần chủ yếu là nước (99%) và collagen và axit hyaluronic (1%). Axit hyaluronic có vai trò tạo ra bộ khung để giữ nước trong dịch kính, nên khi chất này khử polymer do quá trình lão hóa dẫn đến hóa lỏng dịch kính. Các sợi collagen bị phá hủy và tập trung lại những bó sợi và tạo ra những vẩn đục dịch kính.
• Bong rách võng mạc: Có thể đến từ nguyên nhân xuất huyết vào dịch kính hoặc cũng có thể là biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến thị lực của tình trạng thoái hóa dịch kính.
• Viêm màng bồ đào: Màng bồ đào bao gồm 3 thành phần chính: mống mắt phía trước, thể mí nằm ở giữa và màng mạch (hắc mạc) nằm trong cùng. Khi viêm màng bồ đào là bệnh lý có thể mắc phải do nhiễm khuẩn hoặc vô khuẩn một trong ba vị trí đó. Quá trình viêm chính là nguyên nhân gây ra vẩn đục dịch kính.
• Xuất huyết võng mạc: Do chấn thương hay các mạch máu có sự bất thường gây tình trạng xuất huyết vào dịch kính và những vẩn đục ở mắt.

Yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh

Vẩn đục dịch kính là tình trạng phổ biến và không có nguyên nhân nào đáng báo động. Tuy nhiên, chúng có thể là triệu chứng của tình trạng bệnh vẩn đục dịch kính đang tiến triển hoặc liên quan đến vấn đề sức khỏe đang tồn tại. Bao gồm các yếu tố phổ biến sau:

• Tuổi tác: là yếu tố nguy cơ đáng kể cho sự phát triển của tình trạng vẩn đục dịch kính. Những người từ 50 tuổi trở lên có nguy cơ mắc bệnh cao.
• Cận thị: Quá trình hóa lỏng thủy tinh thể của người cận thị thường chậm hơn người bình thường.
• Bệnh tiểu đường: Những người bị bệnh tiểu đường sẽ gây ra vẩn đục dịch kính do bệnh võng mạc tiểu đường làm hỏng mạch máu cung cấp máu nuôi dưỡng võng mạc.

Ngoài ra, vẩn dục dịch kính còn xảy ra do chấn thương mắt, sau phẫu thuật đục thủy tinh thể... Vẩn đục dịch kính có thể là triệu chứng của một bệnh lý nào đó đe dọa đến thị lực và tính mạng của người bệnh (như huyết áp cao, tiểu đường, bị khối u, đau nửa đầu hoặc đau đầu…), vì vậy khi thấy mắt có sự bất thường, các vẩn đục xuất hiện đột ngột thì nên thăm khám để kiểm tra ngay.

Điều trị vẩn đục dịch kính

Điều trị vẩn đục dịch kính tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh và tình trạng bệnh. Có một số trường hợp là vô hại nhưng cũng có trường hợp nặng có thể ảnh hưởng đến thị lực. Nếu các vẩn đục dịch kính bắt đầu làm giảm thị lực thì cần có phương pháp điều trị để cải thiện chúng. Có 3 cách điều trị thông thường sau đây:

1. Bỏ qua chúng: Đôi khi cách điều trị tốt nhất lại là… chẳng làm gì cả. Trong nhiều trường hợp, các nốt nổi ở mắt sẽ mờ dần hoặc tự biến mất. Nếu chúng không mờ đi, đôi khi não của người bệnh sẽ học cách bỏ qua chúng. Kết quả là, tầm nhìn của người bệnh sẽ bắt đầu thích ứng. Bệnh nhân sẽ không còn nhận thấy khó chịu về những vết lợn cợn nhiều nữa. Học cách “sống chung với lũ” là lựa chọn ít xâm lấn nhất để bảo vệ đôi mắt. Nếu những vẩn đục trở nên phiền toái hoặc bắt đầu làm giảm thị lực thì hãy tham vấn bác sĩ nhãn khoa để có giải pháp hợp lý.

2. Phẫu thuật hút bỏ dịch kính Vitrectomy: Trong trường hợp nặng, người bệnh có thể được chỉ định phẫu thuật xâm lấn, hút bỏ dịch kính bị vẩn đục và thay vào đó là dung dịch muối vô trùng. Lưu ý, phương pháp có nguy cơ gây ra một số biến chứng nguy hiểm như bong rách võng mạc, nhiễm trùng mắt, đục thủy tinh thể, glaucoma… do vậy người bệnh cần hết sức cân nhắc.
3. Liệu pháp laser: Liệu pháp laser là việc bắn tia laser vào vùng mắt bị vẩn đục. Phương pháp này có thể hết hoàn toàn hoặc chỉ cải thiện một phần. Lưu ý, phương pháp này phải thực hiện ở nơi uy tín, bác sĩ có tay nghề cao vì các tia laser được bắn không chính xác, bệnh nhân có thể có nguy cơ bị tổn thương võng mạc.

Giải đáp một số thắc mắc khác

Đục dịch kính có tự khỏi không?

Thông thường, các vẩn đục dịch sẽ giảm dần kích thước, số lượng theo thời gian. Bên cạnh đó, não bộ của con người có xu hướng thích ứng với sự có mặt của vẩn đục dịch kính và không còn thấy khó chịu nữa. Việc bệnh nhân quá lo lắng về vẩn đục dịch kính có thể làm cho các vẩn đục ngày càng nổi rõ hơn. Vì vậy, câu trả lời cho câu hỏi này là nên “làm lơ” sẽ giúp mình dễ dịu hơn.

Vẩn đục dịch kính nhỏ thuốc gì?

Hiện nay, để chữa vẩn đục dịch kính mọi người chỉ biết đến các loại thảo mộc, vitamin và các sản phẩm có chứa i-ốt được quảng cáo là có hiệu quả trong việc làm giảm vẩn đục dịch kính, tuy nhiên những sản phẩm này không được chứng minh hiệu quả hay thử nghiệm lâm sàng. Cho đến nay, vẫn chưa có một loại thuốc nào có thể chữa khỏi hoàn toàn vẩn đục dịch kính. Phương pháp điều trị chủ yếu là cho những người bệnh tiến triển nặng, có thể ảnh hưởng đến thị lực là sử dụng phẫu thuật hút bỏ dịch kính, sử dụng tia laser để giúp phá vỡ các vết vẩn đục trong mắt.

Vẩn đục dịch kính tuy là một bệnh lý về mắt tưởng không nguy hiểm nhưng tiềm ẩn nhiều mối nguy cho mắt, vì vậy, bên cạnh việc chăm sóc, có thói quen sinh hoạt lành mạnh thì mọi người nên chủ động cung cấp dưỡng chất chuyên biệt có nguồn gốc từ thiên nhiên bảo vệ mắt từ bên trong, điều hòa chu trình sống, làm chậm quá trình thoái hóa của tế bào, bảo vệ tế bào thị giác trước sự tấn công của các yếu tố gây hại.