10 triệu chứng khô mắt nguy hiểm và phổ biến bạn cần biết

Bệnh khô mắt có nguy hiểm không?

Trong mắt có tuyến lệ, là nơi sản xuất nước mắt liên tục để bảo vệ bề mặt của nhãn cầu, duy trì thị lực. Mắt có cơ chế nháy mắt liên tục, thường xuyên giúp màng ngoài mắt sẽ nhanh chóng bao phủ toàn bộ nhãn cầu, nước mắt dàn ra để bôi trơn nhãn cầu. Cũng nhờ có nước mắt sẽ ngăn cản dị vật và sinh vật gây bệnh không xâm nhập gây tổn thương cho mắt. Khô mắt là tình trạng mắt không tiết đủ nước mắt để bôi trơn hoặc nước mắt bốc hơi quá nhanh.

Khô mắt tuy không gây nguy hiểm cho sức khỏe, nhưng gây ra triệu chứng kích ứng, mệt mỏi rất khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng sống, hiệu suất làm việc. Nếu để lâu không chữa trị thì có thể chuyển thành khô mắt mãn tính, dần dần gây giảm thị lực nghiêm trọng.(1)

Khô mắt gây cảm giác khó chịu, mất tập trung khi học tập và làm việc

10 triệu chứng khô mắt thường gặp

Một trong những triệu chứng của khô mắt mà mọi người thường thấy là chảy nước mắt sống. Nghe có vẻ mâu thuẫn nhưng đây là phản ứng hoàn toàn tự nhiên của cơ thể. Khi mắt thiếu nước sẽ gửi tín hiệu cho hệ thần kinh để được cấp nước. Khi nhận được tín hiệu này, mắt sẽ tiết ra nhiều nước hơn bình thường.

Tuy nhiên, nước mắt tiết ra nhiều nhưng mắt vẫn khô là do trong nước mắt gần như chỉ có phần nước mà không có phần mỡ hoặc chất nhầy. Màn nước mắt bình thường có 3 lớp quan trọng là lớp mỡ, lớp nước và lớp nhầy.

Các lớp này đảm nhiệm một nhiệm vụ quan trọng trong việc bảo vệ và nuôi dưỡng bề mặt nhãn cầu. Do vậy, khi chảy nước mắt bất thường chính là dấu hiệu của tình trạng khô mắt. Ngoài chảy nước mắt, khô mắt còn có những triệu chứng sau đây:

• Có cảm giác châm chích, nóng rát hoặc ngứa mắt

• Mắt đau hoặc đỏ

• Nhạy cảm với ánh sáng

• Mí mắt nặng trĩu

• Có cảm giác khó chịu

• Mờ mắt tạm thời hoặc mỏi mắt

• Mắt ra nhầy dây

• Khó đeo kính áp tròng

• Mỏi mắt khi đọc hoặc sử dụng máy tính

Nguyên nhân của bệnh khô mắt

Nếu trước đây, khô mắt thường thấy xuất hiện ở người già, thì hiện tượng khô mắt xảy ra khá phổ biến ở cả những người trẻ tuổi. Nguyên nhân khô mắt chỉ tác động bởi yếu tố bên trong (do yếu tố lão hóa), mà còn tác động bởi các yếu tố bên ngoài gây ra tình trạng giảm sản xuất nước mắt, tăng bốc hơi nước và mất cân bằng thành phần nước mắt sẽ tăng tốc độ bay hơi của nước mắt khiến mắt bị khô.

Khô mắt có thể kể đến những nguyên nhân phổ biến sau đây:

1. Do độ tuổi:

Chứng khô mắt thường gặp ở người lớn tuổi (trên 50 tuổi), do quá trình lão hóa tự nhiên, các tuyến nước mắt hoạt động kém, không cung cấp đủ nước để bôi trơn khi chớp mắt sẽ dẫn đến tình trạng khô mắt.

2. Do giới tính:

Bệnh lý khô mắt thường gặp ở giới nữ hơn, đặc biệt là phụ nữ mang thai, thời kỳ mãn kinh, sử dụng thuốc tránh thai là những thời kỳ thay đổi nội tiết tố.

3. Tác dụng phụ của một số loại thuốc:

Việc sử dụng thuốc kháng histamine, thuốc chống tăng huyết áp, thuốc chống viêm và thuốc giảm đau có thể làm giảm số lượng nước mắt tiết cũng là nguyên nhân gây khô mắt.

4. Bệnh lý toàn thân hoặc mắt:

Người mắc các bệnh lý như viêm khớp dạng thấp, tổn thương tuyến giáp, đái tháo đường hay các bệnh về mắt như viêm nhiễm mi mắt, bề mặt nhãn cầu hoặc bất thường của mi mắt (lật mi, hở mi) cũng là nguyên nhân gây khô mắt.

5. Môi trường sống và làm việc:

Thường xuyên tiếp xúc hoặc sống ở môi trường ô nhiễm, nhiều gió, hoặc hanh khô, hiệu ứng nhà kính cũng làm nước mắt bốc hơi nhanh hơn. Ngoài ra, những người làm việc với máy tính trong thời gian dài và tập trung cao độ, ít chớp mắt có thể gây khô mắt.

6. Đeo kính áp tròng:

Thường xuyên đeo kính áp tròng cũng là nguyên nhân gây khô mắt. Ngoài ra, việc sử dụng kính áp tròng không đúng, vệ sinh không đúng cách sẽ gây trầy giác mạc, làm tổn thương mắt, dễ nhiễm khuẩn, làm tăng nguy cơ mắt bị phản ứng viêm với kính áp tròng với các triệu chứng như mắt bị đỏ, xốn cộm, chảy nước mắt, khô mắt…(2)

Lạm dụng kính áp tròng cũng là nguyên nhân gây khô mắt

7. Ăn uống thiếu chất:

Việc ăn uống thiếu chất, đặc biệt là vitamin A, cũng là nguyên nhân làm khô mắt, quáng gà, thậm chí tổn hại nghiêm trọng đến giác mạc. Trường hợp khô mắt do thiếu Vitamin A không được cải thiện, giác mạc sẽ bị tổn thương, làm xuất hiện những chất độ lai trong các mô và tăng khả năng bị loét giác mạc.

8. Thường xuyên sử dụng các thiết bị điện tử:

Khi tiếp xúc với các thiết bị này có nguy cơ gây khô mắt, mỏi mắt và mắc các bệnh lý nguy hiểm về mắt. Nguyên nhân là ánh sáng xanh phát ra từ các loại thiết bị điện tử mang năng lượng cao và có thể tiến sâu vào võng mạc mắt, có thể gây chết các tế bào thị giác. Gây rối loạn điều tiết mắt, bị khô mắt, hội chứng thị lực màn hình và tăng nguy cơ mù lòa.

9. Một số nguyên nhân khác:

sử dụng kính không đúng độ trong thời dài khiến cho mắt phải điều tiết nhiều, hoặc những người từng phẫu thuật trên bề mặt kết mạc, giác mạc như phẫu thuật Lasik, Phaco, bị các bệnh lý liên quan đến mắt như viêm tuyến lệ, tuyến nhờn mắt thiếu testosterone hoặc bị ảnh hưởng của tia phóng xạ… cũng có thể là nguyên nhân gây khô mắt.

Khô mắt còn là hậu quả của việc dùng thường xuyên các thuốc chữa dị ứng, bệnh tim, cườm nước… Bên cạnh đó, có nhiều bệnh về tật khúc xạ như cận thị, viễn thị, loạn thị chiếm tỉ lệ khá lớn cũng có dấu hiệu khô, mờ, mỏi mắt.

Cách khắc phục tình trạng khô mắt

Mắt khô sẽ gây kích ứng, mỏi mắt rất khó chịu, do vậy cần có biện pháp khắc phục càng sớm càng tốt. Tùy thuộc vào nguyên nhân gây khô mắt mà bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp với từng người.

Với những tình trạng khô mắt xuất hiện ngắn hạn, trước tiên người bệnh cần điều chỉnh lối sống lành mạnh, loại bỏ các yếu tố nguy cơ bằng các biện pháp sau đây:

• Làm tăng độ ẩm không khí tại nhà và nơi làm việc bằng cách dùng máy lọc không khí có chức năng tạo độ ẩm. Hoặc nếu làm việc trong môi trường máy lạnh có thể đặt chậu nước trong phòng, hồ cá nhỏ giúp làm ẩm không khí để mắt đỡ khô.
• Chớp mắt thường xuyên, tốt nhất là từ 12 – 18 lần/phút để nước mắt dàn đều và giúp làm ẩm mắt hoàn toàn. Đặc biệt, với những người làm xuyên với máy vi tính nên nhớ quy tắc “20-20-20”, cứ 20 phút làm việc với máy vi tính thì cho mắt nhìn xa 20 feet (khoảng 6m), trong khoảng 20 giây.  Ngoài ra, cần chú ý đến tư thế ngồi làm việc, giữa mắt và màn hình máy tính nên duy trì 50cm, điều chỉnh độ sáng của mắt phù hợp. 
• Nên đeo kính mát khi đi ra ngoài để giảm tác hại của khói bụi và tia UV gây khô mắt. Nên hạn chế đi ra ngoài khung giờ có tia UV cao, từ 10h-15h.
• Uống nhiều nước mỗi ngày (2-2,5 lít nước mỗi ngày): Việc uống đủ nước mỗi ngày không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn cung cấp độ ẩm, đảm bảo mắt tiết đủ nước, tránh tình trạng khô mắt. Nên uống nước thường xuyên, không nên đợi đến khi khát mới uống.
• Hạn chế thức khuya, nên ngủ trước 23h, đảm bảo thời gian ngủ từ 7 – 8 tiếng mỗi ngày để mắt được nghỉ ngơi và phục hồi.
• Có chế độ dinh dưỡng đầy đủ, cân đối và khoa học. Cần chú ý tăng cường nhóm dưỡng chất tốt cho mắt như Omega-3 và Beta-Caroten, vitamin A, B, C, D, E… Các nhóm dưỡng chất này có nhiều trong rau củ, quả mọng, cá biển, các loại hạt…
• Massage mắt: Những động tác massage mắt đơn giản cải thiện đáng kể chứng khô mắt. Dùng đầu ngón tay day nhẹ ở hốc mắt và kéo cơ về phía thái dương khoảng 10 phút mỗi ngày giúp tăng tiết nước mắt nhanh chóng.
• Chườm khăn ấm cho mắt: Dùng khăn ngâm trong nước đắp trực tiếp lên mắt trong khoảng 10 phút. Sau đó, thực hiện các động tác massage mắt nhẹ nhàng bằng các đầu ngón tay sẽ giúp lưu thông tuyến lệ, tăng sản xuất nước mắt và mang lại cảm giác dễ chịu cho đôi mắt.
• Dùng nước mắt nhân tạo và thuốc mỡ: Đây là cách khắc phục chứng khô mắt thông dụng nhất. Bạn có thể dễ dàng mua các sản phẩm này tại các nhà thuốc.
• Thường xuyên thăm khám mắt định kỳ: Nên giữ thói quen khám mắt định kỳ 6 tháng/lần giúp theo dõi, kiểm tra, tầm soát, phát hiện và điều trị các bệnh về mắt kịp thời. Trường hợp có triệu chứng bất thường ở mắt cần đến ngay cơ sở y tế và bệnh viện có chuyên khoa thăm khám ngay.

Sử dụng tinh chất thiên nhiên giúp nuôi dưỡng và bảo vệ mắt từ bên trong

Bên cạnh thay đổi lối sống lành mạnh, có chế độ làm việc, vận động, nghỉ ngơi hợp lý, mọi người có thể bổ sung những dưỡng chất đặc hiệu cho mắt bằng việc uống thực phẩm chức năng chiết xuất hoàn toàn từ tinh chất thiên nhiên như WIT – Sản phẩm đến từ Mỹ.

Wit chứa Broccophane thiên nhiên giúp cơ thể tăng cường tổng hợp Thioredoxin giúp nuôi dưỡng và bảo vệ tế bào biểu mô sắc và thủy tinh thể, cải thiện tình trạng khô, mỏi mắt

WIT chứa tinh chất thiên nhiên quý hiếm Broccophane có tác dụng kích thích và gia tăng tổng hợp Thioredoxin -  Một loại protein phân tử nhỏ có tác dụng bảo vệ tế bào biểu mô sắc tố võng mạc và thủy tinh thể. Đặc biệt, tinh chất Broccophane có khả năng bảo vệ các tế bào biểu mô sắc tố võng mạc trước tác động của ánh sáng xanh. Uống WIT theo đúng liệu trình sẽ mang lại những lợi ích tuyệt vời cho đôi mắt:

• Tăng cường thị lực, giảm mỏi mắt và nhòe mắt.
• Hỗ trợ điều tiết nước mắt, cải thiện các chứng khô và mờ mắt đột ngột.
• Hỗ trợ phòng ngừa và cải thiện hội chứng rối loạn thị giác.
• Hỗ trợ phòng ngừa đục thủy tinh thể.
• Hỗ trợ cải thiện thoái hóa hoàng điểm, tổn thương võng mạc và giảm nguy cơ mù lòa.

Chữa khô mắt kéo dài

Trong trường hợp khô mắt kéo dài, bác sĩ sẽ cân nhắc chỉ định một trong những phương pháp điều trị sau:

• Chiếu ánh sáng có quang phổ rộng: Intense Pulsed Light (ánh sáng có quang phổ rộng) là phương pháp điều trị khô mắt được ứng dụng rộng rãi. Phương pháp này có tác dụng làm giảm bớt mạch máu xung quanh mí mắt, lưu thông tuyến lệ cải thiện tình trạng khô mắt.
• Đặt nút Punctal: Đặt nút Punctal vào ống dẫn nước mắt để chặn dòng nước mắt tự nhiên, giữ cho nước mắt, giọt nước mắt nhân tạo và thuốc mỡ ở trên mắt của người bệnh lâu hơn. Nút Punctal có thể tự hòa tan sau một thời gian sử dụng. Phương pháp này tiện dụng nhưng không phải trường hợp khô mắt nào cũng dùng dụng cụ này đạt được kết quả như mong muốn.
• Dùng kem chứa Testosterone: Trường hợp khô mắt có thể liên quan đến việc các tuyến dầu trên mí mắt do bị thiếu Testosterone, bác sĩ sẽ chỉ định dùng kem có chứa thành phần Testosterone để thoa lên mí mắt. Tinh chất của kem giúp các tuyến dầu hoạt động tốt hơn. Khi có đủ độ nhờn, mắt sẽ bớt khô và linh hoạt hơn.
• Tiểu phẫu: Nếu đã sử dụng các phương pháp trên nhưng không đạt hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định tiểu phẫu để gắn nút Punctal vĩnh viễn vào ống dẫn nước mắt. Điều này sẽ giúp người bệnh ít phải dùng đến giọt nước mắt nhân tạo hơn và duy trì được lượng nước mắt cần thiết cho các hoạt động của đôi mắt

Triệu chứng khô mắt là tình trạng khá phổ biến trong thời đại công nghệ số, bên cạnh đi điều chỉnh lối sống, hạn chế sử dụng tối đa các thiết bị điện tử, và chủ động bổ sung các dưỡng chất thiên nhiên đặc hiệu dành cho mắt.