Viêm kết mạc dị ứng ở trẻ em: Nguyên nhân, dấu hiệu và điều trị
Trẻ em có thể xuất hiện tình trạng đỏ, sưng, đau rát ở hai mắt sau khi tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng như phấn hoa, mạt bụi, lông thú cưng,… Tình trạng này có thể là dấu hiệu của viêm kết mạc dị ứng ở trẻ em và phụ huynh cần có biện pháp xử lý kịp thời để bảo vệ đôi mắt của trẻ.
Bệnh viêm kết mạc dị ứng ở trẻ em là gì?
Viêm kết mạc dị ứng ở trẻ em là tình trạng kết mạc (phần mô bao phủ tròng trắng của mắt và bên trong mí mắt nhưng không che phủ giác mạc của mắt) bị viêm nhiễm do phản ứng dị ứng.
Thông thường, khi kết mạc tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng như phấn hoa, bụi, bào tử nấm,… các tế bào mast từ hệ thống miễn dịch sẽ giải phóng các chất trung gian để đáp ứng với các kích thích. Các chất này chính là nguyên nhân gây tình trạng viêm, có thể kéo dài hoặc kết thúc trong thời gian ngắn.
Tình trạng viêm kết mạc dị ứng ở trẻ có thể được chia thành 2 dạng chính gồm:
- Viêm kết mạc dị ứng theo mùa: Thường diễn ra vào mùa xuân, cuối mùa hè hoặc đầu thu, nguyên nhân do bào tử nấm mốc trong phấn hoa của cây cỏ lẫn trong không khí. Ngoài ra, tình trạng viêm kết mạc mùa xuân liên quan đến chàm, hen suyễn cũng thường diễn ra ở bé trai, phổ biến ở độ tuổi 5 – 20 tuổi.
- Viêm kết mạc dị ứng lâu năm: Tình trạng này thường diễn ra với các chất dị ứng không theo mùa như bọ ve, bọ chét gia súc, rận rệp, mạt nhà, lông thú,… (1)
Viêm kết mạc dị ứng thường diễn ra khi mắt tiếp xúc với các dị nguyên
Dấu hiệu nhận biết viêm kết mạc dị ứng ở trẻ nhỏ
Những dấu hiệu của viêm kết mạc dị ứng ở trẻ em thường diễn ra ở cả hai mắt và rất ít khi xuất hiện ở chỉ một mắt, do đó phụ huynh cần lưu ý để tiến hành thăm khám kịp thời cho trẻ:
- Đỏ mắt ở trẻ, sưng đỏ ở mí mắt
- Ngứa, đau rát ở mắt, mí mắt, cảm giác có dị vật trong mắt
- Chảy nước mắt, tiết dịch nhầy đặc
- Nhạy cảm với ánh sáng, giảm thị lực
- Nhiều trường hợp người bị viêm kết mạc mùa xuân sẽ kèm với ngứa và viêm mũi dị ứng, loét giác mạc.
Trẻ sẽ có khả năng xuất hiện triệu chứng sau một thời gian ngắn tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng. (2)
Nguyên nhân dẫn đến viêm kết mạc dị ứng ở bé
Khi mắt của trẻ tiếp xúc với các dị nguyên gây kích ứng, hệ thống miễn dịch bị kích thích sẽ phản ứng và tiết ra histamin là chất gây ra các triệu chứng viêm kết mạc dị ứng ở trẻ em như đỏ, ngứa, rát mắt, chảy nước mắt,… Những yếu tố có thể gây ra tình trạng dị ứng là:
1. Do bụi, phấn hoa
Phấn hoa có kích thước nhỏ, rơi vào mắt thường được xem như vật thể lạ sẽ kích thích hệ miễn dịch, đồng thời thành phần protein, cellulose, dextrin, pentose, phosphore trong phấn hoa cũng là những yếu tố dễ kích thích phản ứng miễn dịch. Ngoài ra, bụi và khói từ thuốc lá, ô nhiễm môi trường cũng có thể là nguyên nhân kích thích phản ứng của hệ miễn dịch, dẫn đến viêm kết mạc do dị ứng. (3)
Xem thêm: Viêm kết mạc do virus: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
2. Hóa chất
Trẻ tiếp xúc với các chất hóa học có trong chất tẩy rửa, thuốc nhuộm, sơn móng tay, mỹ phẩm, chất bảo quản thimerosal,… có thể gặp phải phản ứng dị ứng kết mạc sau khi tiếp xúc trong vòng 24 – 48 giờ.
3. Côn trùng, thú cưng
Khi bị côn trùng rơi vào mắt, mắt sẽ có phản ứng đỏ, rát, chảy nước mắt để loại bỏ dị vật ra khỏi mắt. Trẻ khi tiếp xúc với lông, vảy da, nước bọt, phân của thú cưng cũng sẽ xuất hiện phản ứng dị ứng, dẫn đến sự sản sinh histamin và hơn 40 chất khác khiến trẻ bị viêm kết mạc dị ứng.
Lông động vật cũng là một tác nhân có thể gây dị ứng
Bệnh viêm kết mạc dị ứng ở trẻ em có nguy hiểm không?
Thông thường, tình trạng viêm kết mạc dị ứng không đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe, nhưng nếu diễn ra thường xuyên và trong thời gian dài có thể dẫn đến sẹo ở mắt, nhiễm trùng ở kết mạc và lan sang các vùng khác, gây nhiễm trùng thứ cấp nghiêm trọng và có thể ảnh hưởng đến thị giác.
Phương pháp chẩn đoán viêm kết mạc dị ứng ở trẻ em
Đối với các bệnh nhi, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra trạng thái của mắt để phát hiện những dấu hiệu bất thường ở mắt, sau đó tiến hành một số xét nghiệm cụ thể hơn để chẩn đoán viêm kết mạc dị ứng.
1. Xét nghiệm máu
Tiến hành lấy mẫu máu để kiểm tra có hay không các protein hoặc kháng thể mà cơ thể sản xuất để chống lại các dị nguyên gây dị ứng như bụi, phấn hoa, nấm mốc,…
2. Xét nghiệm dị ứng da
Cho một vùng da của trẻ tiếp xúc với các yếu tố nghi ngờ gây dị ứng và quan sát biểu hiện để phát hiện nguyên nhân dẫn đến viêm kết mạc dị ứng ở trẻ.
3. Lấy mô kết mạc
Bác sĩ sẽ tiến hành lấy mẫu mô kết mạc để kiểm tra sự xuất hiện của bạch cầu ái toan, từ đó chẩn đoán tình trạng viêm kết mạc dị ứng.
Các cách điều trị viêm kết mạc dị ứng cho trẻ em hiệu quả
Khi phát hiện trẻ bị viêm kết mạc dị ứng, bác sĩ sẽ tiến hành thực hiện một số hình thức điều trị, đồng thời hướng dẫn phụ huynh chăm sóc cho mắt của trẻ tại nhà.
1. Dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ
Một số loại thuốc nhỏ mắt mà bác sĩ kê đơn cho trẻ sử dụng khi mắc phải viêm kết mạc dị ứng là thuốc kháng histamin, thuốc co mạch, thuốc kháng viêm không steroid, thuốc corticosteroid,… Trẻ cũng có thể sử dụng một số loại thuốc nhỏ mắt dị ứng không kê đơn nhưng chỉ nên sử dụng trong 2 – 3 ngày.
Nếu thuốc nhỏ mắt không hiệu quả, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng histamin dạng uống. Tuy nhiên, cần lưu ý khi sử dụng vì có thể gây ra một số tác dụng phụ như khô mắt, kích ứng, chóng mặt, buồn ngủ.
Ngoài ra, một số loại thuốc bôi quanh mắt như thuốc kháng histamin, chống viêm không steroid, thuốc ổn định tế bào mast… cũng có thể được sử dụng để giảm tình trạng đỏ, ngứa, chảy nước mắt.
Tìm hiểu thêm: Viêm kết mạc lâu ngày không khỏi: Nguyên nhân và cách điều trị
Bác sĩ có thể kê một số loại thuốc nhỏ mắt để hỗ trợ điều trị viêm kết mạc dị ứng
2. Chăm sóc cho mắt của trẻ tại nhà
Bậc phụ huynh cần lưu ý tuân theo chỉ dẫn của bác sĩ để hỗ trợ việc điều trị viêm kết mạc dị ứng ở trẻ em tại nhà. Những việc cần thực hiện để giúp bảo vệ sức khỏe đôi mắt của trẻ:
- Vệ sinh mắt cho trẻ bằng nước muối sinh lý mỗi ngày để loại bỏ dịch, dử mắt.
- Khi trẻ tiếp xúc với các chất nghi ngờ gây dị ứng, hãy lau sạch mắt cho trẻ bằng khăn sạch và nước muối.
- Không cho trẻ dùng tay để dụi mắt, chạm tay lên mắt, hướng dẫn trẻ rửa tay sạch sẽ và thường xuyên.
- Tránh để mắt bé tiếp xúc mắt trực tiếp ánh nắng mặt trời, đeo kính bảo vệ để hạn chế mắt tiếp xúc với bụi bẩn, côn trùng,…
- Vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, tránh tình trạng bụi bẩn, ẩm mốc. Thường xuyên giặt sạch chăn, gối nằm. Bạn có thể sử dụng máy lọc không khí để hạn chế bụi trong nhà.
- Bổ sung các thực phẩm chống oxy hóa và chứa nhiều dưỡng chất có lợi cho mắt như omega-3, vitamin A, lutein,…
Tìm hiểu thêm: Viêm kết mạc mãn tính: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị
Thực phẩm hỗ trợ mắt từ bên trong
Tình trạng viêm kết mạc dị ứng ở trẻ em có thể trở nên nghiêm trọng hơn nếu trẻ thường xuyên tiếp xúc với khói bụi, ánh sáng xanh từ thiết bị điện tử, tia cực tím. Khi trẻ sử dụng nhiều điện thoại, máy tính,… tia sáng xanh với bước sóng ngắn và năng lượng mạnh có thể xuyên qua giác mạc để làm tổn thương võng mạc và thủy tinh thể, cản trở quá trình hồi phục khi mắt bị dị ứng.
Tinh chất Broccophane chiết xuất từ một loại bông cải xanh Broccoli giàu sulforaphane là nguyên liệu đã được các nhà khoa học Mỹ nghiên cứu và tìm ra công dụng trong việc tăng cường tổng hợp Thioredoxin, giúp chống oxy hóa để bảo vệ tế bào biểu mô sắc tố võng mạc và thủy tinh thể, tăng sức đề kháng cho mắt.
Viên uống Wit đến từ Mỹ dành cho trẻ từ 12 tuổi trở lên với thành phần Broccophane kết hợp với các dưỡng chất có lợi cho mắt như Lutein, Zeaxanthin, Omega 3, vitamin A, C, E, khoáng chất Zn, Cu, Mg,… sẽ tăng cường bảo vệ mắt khỏi các tác nhân gây hại, hỗ trợ quá trình phục hồi của mắt bị viêm kết mạc dị ứng, giảm các triệu chứng đau, sưng đỏ, ngứa mắt.
Bổ sung viên uống Wit để tăng cường khả năng bảo vệ mắt, hỗ trợ phục hồi sau viêm kết mạc dị ứng
Tình trạng viêm kết mạc dị ứng ở trẻ em có thể gây những triệu chứng khó chịu cho trẻ và tăng nguy cơ tổn thương thị lực. Phụ huynh cần lưu ý, tìm hiểu tác nhân khiến trẻ bị dị ứng để giúp trẻ hạn chế tiếp xúc, đưa con đi thăm khám sớm nếu phát hiện các dấu hiệu bất thường ở mắt.
