Thoái hóa võng mạc cận thị: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị
Thoái hóa võng mạc cận thị là biến chứng nguy hiểm do cận thị nặng, không được chăm sóc gây ra. Bệnh gây khó khăn trong sinh hoạt, nếu không được điều trị kịp thời sẽ làm giảm thị lực trầm trọng, thậm chí có thể gây mù lòa. Bài viết dưới đây Wit sẽ làm rõ nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị bệnh thoái hóa võng mạc cận thị.
Thoái hóa võng mạc cận thị là gì?
Võng mạc là lớp màng thần kinh rất mỏng khoảng 0.4mm và nằm ở đáy mắt, áp sát với nhãn cầu. Võng mạc có nhiệm vụ tiếp nhận ánh sáng hội tụ từ giác mạc và thủy tinh thể, sau đó truyền tín hiệu lên não để phân tích, nhờ đó, chúng ta có thể thấy được hình ảnh rõ nét. (1)
Ở những người cận thị, đặc biệt là cận thị nặng, trục nhãn cầu thường phát triển dài hơn bình thường, làm võng mạc bị kéo căng theo, lâu dần võng mạc bị mỏng hơn và gây thoái hóa. Thông thường, người bị cận từ 6 diop trở lên có nguy cơ cao bị thoái hóa võng mạc.
Thoái hóa võng mạc cận thị thường diễn ra trong âm thầm, ít có triệu chứng rõ ràng và chỉ được phát hiện khi người bệnh thăm khám, kiểm tra đáy mắt cùng với đồng tử đã được bác sĩ nhỏ thuốc để giãn ra. Do đó, các bác sĩ Nhãn khoa khuyến nghị, người bị cận thị nặng nên khám và kiểm tra soi đáy mắt 3-6 tháng/lần để phát hiện, xử lý bệnh kịp thời.
Cận thị nặng có thể làm tăng nguy cơ thoái hóa võng mạc
Thoái hóa võng mạc cận thị có nguy hiểm không?
Thoái hóa võng mạc cận thị không được xử lý kịp thời có thể gây rách, bong võng mạc. Đây là biến chứng nguy hiểm dẫn đến suy giảm thị lực nghiệm trong và có thể gây mù lòa.
Trục nhãn cầu bị kéo dài ra làm cho võng mạc bị kéo giãn ra, lâu dần sẽ gây mất kết dính, xơ cứng và bong, rách. Hiện tượng này có thể đi kèm với tình trạng xuất huyết nội nhãn. Khi võng mạc bị kéo giãn tới mức bong võng mạc thì tầm nhìn sẽ giảm đột ngột, thậm chí bị mất thị lực vĩnh viễn. (2)
Đối tượng nào dễ bị thoái hóa võng mạc cận thị?
Cận thị nặng là nguyên nhân chính gây thoái hóa võng mạc cận thị, ngoài ra, một số yếu tố khác cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh này ở người cận thị, cụ thể:
- Người lớn tuổi, người trên 50 tuổi.
- Người có bệnh lý nền như tiểu đường, tăng huyết áp.
- Người có lối sống thiếu lành mạnh: chế độ dinh dưỡng thiếu khoa học, hút thuốc, uống rượu bia thường xuyên.
- Nữ giới thường có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nam giới. (3)
Dấu hiệu của bệnh thoái hóa võng mạc do cận thị
Thông thường, bệnh thoái hóa võng mạc cận thị không gây cảm giác đau nên khó nhận biết. Một số dấu hiệu thoái hỏa điểm vàng ban đầu không phổ biến khiến người bệnh dễ nhầm tưởng với triệu chứng cận thị nặng như:
- Không thể nhìn thấy bất cứ vật ở tầm nhìn xa.
- Thường xuất hiện chấm đen nhỏ ở mắt như hiện tượng ruồi bay.
- Cần nhiều ánh sáng hơn để có thể đi xuống cầu thang, đọc chữ trên giấy có màu sắc sặc sỡ.
- Nhìn vật bị mờ, nhòe.
- Khó phân biệt được màu sắc, độ đậm nhạt.
- Xuất hiện hiện tượng song thị (nhìn 1 vật thành 2 vật)
- Hình ảnh nhận được bị uốn lượn, biến dạng, méo mó.
- Khi tập trung đọc sách quá lâu, mắt tự nhiên không thấy chữ đâu nữa.
Tuy nhiên, các bác sĩ Nhãn khoa khuyến cáo, không phải tất cả các trường hợp thoái hóa võng mạc do cận thị đều có triệu chứng báo động. Do đó, người bị tật khúc xạ cận thị nên khám mắt định kỳ để kịp thời phát hiện sớm và có hướng xử lý kịp thời.
Nhìn hình ảnh bị mờ nhòe là triệu chứng điển hình của tình trạng thoái hóa võng mạc cận thị
Cách điều trị bệnh thoái hóa võng mạc cận thị
Hiện nay, việc điều trị bệnh thoái hóa võng mạc cận thị gặp nhiều khó khăn, do chưa có một loại thuốc (kể cả thuốc nhỏ mắt, thuốc uống) hay phương pháp phẫu thuật nào ngăn chặn sự dài của nhãn cầu hay quá trình mỏng đi của hắc củng mạc, võng mạc do cận thị nặng.
Với những trường hợp cận thị nặng có nguy cơ cao bị bong võng mạc, người bệnh sẽ được chỉ định chiếu tia laser quang đông đáy mắt. Tác dụng của phương pháp này giúp tăng sự kết dính của vùng võng mạc với hắc mạc, tạo thành hàng rào vững chắc quanh lỗ rách hoặc chỗ thoái hóa võng mạc; đồng thời, hạn chế nguy cơ, khu trú diện tích vùng bong võng mạc, nhờ đó, ngăn ngừa nguy cơ mất thị lực, mù lòa do bong võng mạc.
Triển vọng mới về phương pháp điều trị thoái hóa võng mạc cận thị
Trong những năm gần đây, các nhà khoa học trên thế giới đã và đang mở rộng các nghiên cứu về phương pháp điều trị thoái hóa võng mạc nói chung và thoái hóa võng mạc do cận thị nói riêng bằng tế bào gốc. Các tế bào gốc sẽ thay thế các tế bào bị mất đi, giúp sửa chữa các tổn thương của tế bào thần kinh, bảo vệ tế bào thần kinh võng mạc, đồng thời tăng sinh các tế bào kết nối mới.
Tuy nhiên, phương pháp này cần nhiều thử nghiệm lớn hơn và cần sự phê duyệt của cơ quan chức năng. Hi vọng liệu pháp tế bào gốc điều trị thoái hóa võng mạc sẽ thành công và được ứng dụng rộng rãi trong tương lai.
Phương pháp phòng ngừa thoái hóa võng mạc cận thị
Các chuyên gia Nhãn khoa nhấn mạnh, thoái hóa võng mạc cận thị là biến chứng nguy hiểm của cận thị và hiện nay chưa có phương pháp điều trị hiệu quả. Do đó, người cận thị cần bảo vệ tế bào võng mạc ngay từ sớm là biện pháp phòng ngừa thoái hóa võng mạc cận thị hiệu quả và giúp ngăn ngừa nguy cơ suy giảm thị lực, mù lòa. Một số biện pháp giúp phòng ngừa thoái hóa võng mạc cận thị hiệu quả:
- Tập thói quen sinh hoạt khoa học như: không đọc sách, dùng điện thoại, máy tính quá lâu, đeo kính chống ánh sáng xanh.
- Vệ sinh mắt khi đi xe đường xa, đeo kính râm để bảo vệ mắt trước tia cực tím từ ánh nắng mặt trời, hạn chế tiếp xúc với khói bụi, hóa chất độc hại, hạn chế dùng tay dụi vào mắt.
- Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, bổ sung nhiều thực phẩm tốt cho mắt (các loại cá béo, các loại hạt, các loại trái cây và rau xanh), uống đủ nước mỗi ngày, ngủ đủ giấc, hạn chế thức khuya…
- Đeo kính thuốc đúng độ cận, khám mắt định kỳ 3-6 tháng/lần hoặc theo chỉ định của bác sĩ Nhãn khoa.
- Điều trị các bệnh lý mãn tính như tiểu đường, huyết áp cao để tránh biến chứng lên đôi mắt.
Bổ sung các thực phẩm tốt cho mắt là cách tốt để phòng ngừa các bệnh lý ở mắt
Bổ sung dưỡng chất thiên nhiên giúp bảo vệ mắt từ bên trong
Như vậy có thể thấy, vùng võng mạc là bộ phận quan trọng, trong đó, tế bào sắc tố võng mạc (RPE) có vai trò quyết định đến chức năng thị giác và có khả năng tác động đến các bệnh lý ở võng mạc.
Bằng các công trình nghiên cứu chuyên sâu, các nhà khoa học Mỹ đã tìm ra tinh chất Broccophane thiên nhiên có khả năng tăng cường Thioredoxin – loại protein phân tử có kích thước rất nhỏ, có nhiệm vụ bảo vệ tế bào biểu mô sắc tố võng mạc, tế bào thị giác. Nhờ đó, giúp hỗ trợ làm chậm quá trình lão hóa bằng cách bảo vệ tế bào võng mạc, tế bào thị giác và tăng đề kháng cho mắt, giúp mắt chống chọi lại các yếu tố gây hại từ bên trong cơ thể và bên ngoài môi trường.
Bên cạnh đó, Broccophane còn được chứng minh có hỗ trợ khả năng ngăn chặn tác hại của ánh sáng xanh nguy hại từ các thiết bị điện tử như: máy tính, điện thoại, tivi… nhờ đó, giúp bảo vệ tế bào sắc tố biểu mô, hỗ trợ phòng ngừa tăng độ cận và các tật khúc xạ khác.
Thoái hóa võng mạc cận thị nếu không được quan tâm, phát hiện kịp thời có thể gây mù lòa vĩnh viễn. Do đó, người bị cận thị, đặc biệt là cận thị nặng cần khám mắt định kỳ 3-6 tháng/lần, chăm sóc mắt đúng cách để bảo vệ tế bào võng mạc hiệu quả hơn, phòng ngừa các bệnh lý nguy hiểm ở mắt.
