Dùng thuốc nhỏ mắt nhiều có tốt không? Có gây hại không?

Hiểu đúng về tác dụng của thuốc nhỏ mắt

Thuốc nhỏ mắt là một sản phẩm dưới dạng dung dịch, được điều chế từ nước cất hoặc dung dịch dầu theo tỉ lệ và yêu cầu nghiêm ngặt, đảm bảo tính vô khuẩn. Thành phần của thuốc nhỏ mắt có thể chứa chất kháng sinh, chống viêm, steroid,… giúp hỗ trợ các vấn đề về mắt.

Trên thị trường hiện tại có rất nhiều loại thuốc nhỏ mắt, mỗi loại đều có những thành phần và công dụng khác nhau. Vì vậy, để đạt được tác dụng hiệu quả nhất, cần tìm hiểu kỹ về thành phần và tác dụng của thuốc nhỏ mắt, tránh tình trạng lạm dụng thuốc gây ảnh hưởng xấu đến mắt.

Một số công dụng của thuốc nhỏ mắt có thể kể đến như

• Cấp ẩm, giảm khô, mỏi mắt: thuốc nhỏ mắt có chứa thành phần panthenol giúp cấp ẩm cho mắt, làm dịu mắt. Ngoài ra, các vitamin A, vitamin E và vitamin B6 có trong thuốc nhỏ mắt, giúp tăng cường trao đổi chất trong tế bào giác mạc, kết mạc, giảm tình trạng khô, mỏi mắt khi làm việc và học tập trước màn hình máy tính quá lâu.
• Hỗ trợ kháng khuẩn cho mắt: các loại kháng sinh như chloramphenicol, azithromycin, tetracyclin, tobramycin,… có trong thuốc nhỏ mắt, giúp hạn chế tình trạng nhiễm khuẩn mắt do virus xâm nhập. Tuy nhiên, vì chứa chất kháng sinh nên không được lạm dụng quá nhiều tránh các tác dụng phụ gây hại cho mắt.

Dùng thuốc nhỏ mắt hỗ trợ kháng khuẩn do virus xâm nhập

• Hỗ trợ kháng viêm cho mắt: các loại thuốc nhỏ mắt hỗ trợ kháng viêm cho mắt thường chứa corticosteroid (polydexa, dexacol,…) có tác dụng kháng viêm mạnh và cromoglycate, antihistamines, diclofenac giúp ức chế các triệu chứng viêm giác mạc. Thế nhưng, nếu sử dụng trong thời gian dài sẽ gặp phải các vấn đề như viêm màng mạch, giãn đồng tử, tăng nhãn áp do corticoid, …
• Giảm ma sát của việc đeo kính áp tròng thường xuyên: sử dụng thuốc nhỏ mắt chuyên dụng khi đeo kính áp tròng giúp bôi trơn cho mắt, làm ẩm kính áp tròng, giúp đôi mắt cảm thấy dễ chịu hơn và giảm ma sát khi đeo lens (kính áp tròng). Ngoài ra, sử dụng thuốc nhỏ mắt khi đeo lens còn giúp đẩy các bụi bẩn trong mắt ra bên ngoài, hạn chế sự phát triển của vi khuẩn gây hại. (1)

Dùng thuốc nhỏ mắt nhiều có tốt không?

Nhiều người có thói quen sử dụng thuốc nhỏ thuốc mỗi khi mắt có cảm giác khó chịu, mỏi mắt, khô mắt, giúp mắt cảm thấy dễ chịu ngay lập tức. Vậy, nhỏ mắt nhiều có tốt không?

Thuốc nhỏ mắt chỉ được phát huy công dụng tối ưu khi sử dụng đúng theo hướng dẫn. Hiện nay có rất nhiều loại thuốc nhỏ mắt, mỗi loại có các thành phần khác nhau và phù hợp cho từng triệu chứng khác nhau. Việc sử dụng thuốc không đúng chỉ định và không đúng liều lượng,… không những sẽ không đem lại hiệu quả mong muốn mà còn gây nên tình trạng có hại cho mắt.

Nhiều người nhầm lẫn rằng nhỏ mắt càng nhiều sẽ càng tốt, nhưng thực tế lại hoàn toàn sai lầm. Vì mắt chúng ta có cơ chế điều chỉnh tự nhiên tiết ra nước mắt để giữ độ ẩm thích hợp cho mắt. Do đó, chỉ nên bổ sung thuốc nhỏ mắt trong những trường hợp cần thiết như mắt bị khô, khó chịu hoặc có cảm giác bị cộm do dị vật và khi sử dụng nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc các dược sĩ tại quầy thuốc

Chỉ nên nhỏ mắt khi mắt bị khô, nhức mỏi và sử dụng theo đúng hướng dẫn, không được lạm dụng

Lạm dụng các loại thuốc nhỏ mắt có thể gây ra tình trạng rối loạn quá trình bài tiết nước mắt khiến nước mắt tiết ra không còn chất lượng từ đó dẫn đến tình trạng khô mắt. Nghiêm trọng hơn có thể gây kích ứng mắt, đau rát, viêm kết mạc….

Đặc biệt, đối với thuốc nhỏ mắt có chứa kháng sinh hoặc corticoid nếu sử dụng trong thời gian dài và không đúng liều lượng sẽ tiềm ẩn các tác hại xấu cho mắt như tình trạng kháng kháng sinh, mỏng giác mạc hay bệnh glaucoma do tác dụng phụ của corticoid có trong thuốc nhỏ mắt.

Khô mắt, đỏ mắt, đau rát mắt, nhìn mờ, … có thể là những dấu hiệu cảnh báo đôi mắt của bạn đang bị tổn thương bởi ánh sáng xanh, lối sống và các bệnh lý làm sản sinh quá mức gốc tự do. Việc sử dụng các loại thuốc nhỏ mắt có thể che mờ các dấu hiệu cảnh báo sớm có thể dẫn đến những tổn thương mắt không hồi phục như đục thủy tinh thể, thoái hóa võng mạc, mất thị lực, …  để bảo vệ và nuôi dưỡng mắt, bạn cần cung cấp qua đường uống các chất dinh dưỡng cần thiết như: Broccophane, Lutein, Zeaxanthin, vitamin A, vitamin B, vitamin B6, B9, B12 và các loại thức ăn giàu omega – 3 giúp mắt sáng khỏe từ bên trong.

Xem thêm: Wit bổ mắt: Viên uống tăng cường thị lực, giảm mờ mỏi mắt

Nhỏ mắt mỗi ngày có tốt không? Liều lượng như thế nào?

Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng khó chịu ở mắt, có thể do không đủ nước mắt tiết ra hoặc nước mắt không đủ chất lượng, không đủ chất bôi trơn cho mắt. Do đó, nhiều người thường bổ sung thuốc nhỏ mắt với mong muốn giảm khô, mờ, mỏi mắt và tạo cảm giác dễ chịu cho mắt.

Tuy nhiên, các bác sĩ Nhãn khoa khuyến cáo, tuyệt đối không được dùng thuốc nhỏ mắt hàng ngày như một thói quen. Điều này có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn và ảnh hưởng nghiêm trong đến thị lực. Do đó, nếu phát hiện các dấu hiệu bất thường ở mắt kéo dài nên đến các chuyên khoa mắt để được bác sĩ kiểm tra, chỉ định điều trị đúng cách.

Vì vậy, câu trả lời cho câu hỏi “Nhỏ mắt mỗi ngày có tốt không?” là “không”. Để bảo vệ đôi mắt khỏe mạnh cần sử dụng thuốc nhỏ mắt đúng cách và đúng liều lượng theo chỉ định của bác sĩ hoặc dược sĩ. Sau đây là các bước dùng thuốc cơ bản để đạt hiệu quả sử dụng tốt nhất và đảm bảo an toàn cho đôi mắt:

• Bước 1: Nhờ bác sĩ hoặc dược sĩ chuyên môn tư vấn về các loại thuốc nhỏ mắt cũng như liều lượng thích hợp.
• Bước 2: Diệt khuẩn bằng cách rửa tay với xà phòng trước khi cầm lọ thuốc nhỏ mắt.
• Bước 3: Kiểm tra hạn sử dụng của thuốc. Lưu ý, thuốc nhỏ mắt chỉ có thể sử dụng trong vòng 15 ngày kể từ ngày mở nắp, đảm bảo thuốc vẫn đạt vô khuẩn.
• Bước 4: Ngửa đầu ra sau, mắt hướng thẳng lên trên. Dùng ngón tay kéo nhẹ mi dưới xuống sau đó nhỏ 1 – 2 giọt thuốc vào mỗi bên.
• Bước 5: Nhắm mắt lại và thả lỏng trong khoảng 10 giây để thuốc ngấm dần vào mắt. Sau đó, chớp mắt nhẹ nhàng giúp thuốc tan đều trong mắt.

Sau khi sử dụng, nếu thấy mắt có những biểu hiện bất thường như: kích ứng, đau rát mắt hơn, có cảm giác châm chích….thì ngưng sử dụng thuốc ngay lập tức và đến gặp bác sĩ để được kiểm tra, tư vấn, đổi loại thuốc khác phù hợp hơn.(2)

Xem thêm: Cách sử dụng các loại thuốc nhỏ mắt để có hiệu quả tốt nhất

Lạm dụng thuốc nhỏ mắt có ảnh hưởng gì không?

Thuốc nhỏ mắt được liệt kê vào thuốc không kê đơn, vì vậy bất kỳ ai cũng có thể dễ dàng tìm mua ở các hiệu thuốc. Tuy nhiên, không phải vì vậy mà có thể sử dụng một cách vô tội vạ dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh về mắt. Dưới đây là một số tác hại từ việc lạm dụng thuốc nhỏ mắt:

1. Kích ứng mắt

Trong thành phần của thuốc nhỏ mắt, ngoài các chất giúp cải thiện các vấn đề về mắt thì còn một thành phần ít được quan tâm nhưng lại vô cùng có hại cho mắt chính là chất bảo quản.

Chất bảo quản chủ yếu có trong thuốc nhỏ mắt đa liều. Chúng có tác dụng đảm bảo độ vô trùng của dung dịch, chống lại vi khuẩn và nấm. Tuy nhiên, nếu sử dụng thuốc nhỏ mắt chứa chất bảo quản lâu ngày có thể khiến mắt bị kích ứng và mắt bị sưng, đỏ, ngứa, rát và chảy nước mắt. Nghiêm trọng hơn có thể ảnh hưởng đến thủy tinh thể, lưới trabecular và võng mạc.

Vì vậy, nên ưu tiên sử dụng các loại thuốc nhỏ mắt không chứa chất bảo quản. Trong trường hợp bắt buộc phải sử dụng các loại thuốc có chất bảo quản, nên xin ý kiến từ bác sĩ chuyên khoa về liều lượng và thời gian sử dụng.

2. Gây viêm nhiễm ở mắt

Tình trạng viêm nhiễm ở mắt khi sử dụng thuốc nhỏ mắt chủ yếu do người dùng không bảo quản thuốc đúng cách. Nhiều người thường có thói quen mở nắp lọ thuốc và sử dụng ngay khi có triệu chứng, nhưng quên đi việc cần phải rửa tay trước khi nhỏ mắt. Bên cạnh đó, việc đầu lọ thuốc bị nhiễm bẩn do tiếp xúc với các vật khác sẽ vô tình tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, gây ra tình trạng viêm mắt.

Ngoài những tác nhân bên ngoài thì việc sử dụng thuốc nhỏ mắt quá hạn sử dụng cũng gây viêm nhiễm cho mắt. Theo các chuyên gia khuyến nghị, thuốc nhỏ mắt chỉ nên sử dụng trong 15 ngày kể từ ngày mở nắp. Việc sử dụng một lọ thuốc nhỏ mắt đã mở nắp quá lâu sẽ gây ảnh hưởng xấu cho mắt, vì khi đó thuốc nhỏ mắt không còn đảm bảo tính vô khuẩn.

3. Tăng nguy cơ mắc bệnh lý về mắt

Khi gặp các vấn đề về mắt như khô, mỏi, mắt, đau rát…nhiều người thường lựa chọn mua thuốc nhỏ mắt để cải thiện tình trạng khó chịu tức thời mà không đến thăm khám bệnh viện để tìm hiểu rõ nguyên nhân. Lâu dần tạo thành thói quen và dẫn đến tình trạng lạm dụng thuốc nhỏ mắt.

Nhỏ mắt nhiều không những không tốt cho mắt mà còn tăng nguy cơ mắc các bệnh lý về mắt. Đặc biệt, một số  thuốc nhỏ mắt có chứa chất kháng sinh như chloramphenicol, polymyxin B và neomycin….. Các chất kháng sinh bên trong thuốc nhỏ mắt có tác dụng hỗ trợ cải thiện tình trạng đau mắt đỏ, viêm giác mạc, viêm mi mắt.. Tuy nhiên, nếu sử dụng kéo dài sẽ gây đục thủy tinh thể (cườm khô) và tăng nhãn áp (cườm nước).

Lạm dụng thuốc nhỏ mắt có thể tăng nguy cơ mắc các bệnh về mắt

Xem thêm: Cườm mắt là gì? tìm hiểu về cườm khô và cườm nước

4. Suy giảm thị lực

Lạm dụng thuốc nhỏ mắt, đặc biệt, là các thuốc có chứa thành phần corticoid – chất có tác dụng chống viêm mạnh nhưng nhưng lại chứa nhiều tác dụng phụ nguy hiểm. Thuốc nhỏ mắt chứa corticoid với những tên thương mại như polydexa, neodex, polydecaron, dexacol… Nhiều người mua và sử dụng thuốc trong thời gian dài nhưng không đọc kỹ các tác dụng phụ của thuốc trên vỏ chai.

Trên vỏ chai của thuốc nhỏ mắt chứa thành phần corticoid thường được cảnh báo “dùng lâu ngày có thể gây tăng nhãn áp, viêm kết mạc bề mặt, mỏng lớp giác mạc, đục thủy tinh thể”. Do đó, nếu lạm dụng trong thời gian dài có thể ảnh hưởng đến thị lực và làm tăng nguy cơ mù lòa vĩnh viễn.

Xem thêm: Suy giảm thị lực, nguyên nhân và cách phòng ngừa

Những sai lầm cần lưu ý khi sử dụng thuốc nhỏ mắt

Sử dụng thuốc nhỏ mắt tưởng chừng như là một điều đơn giản mà bất kì ai cũng có thể làm được. Tuy nhiên, không phải ai cũng làm đúng, nhỏ mắt sai cách không chỉ giảm hiệu quả của thuốc mà còn gây hại cho mắt. Dưới đây là một số sai lầm thường mắc phải khi sử dụng thuốc nhỏ mắt cần lưu ý:

1. Sử dụng thuốc nhỏ mắt quá hạn sử dụng

Hạn sử dụng trên bao bì của thuốc nhỏ mắt khá dài. Tuy nhiên, theo các khuyến nghị từ các chuyên gia, chỉ nên sử dụng thuốc nhỏ mắt trong vòng 15 ngày kể từ ngày mở nắp. Vì đây là thời gian lý tưởng giữ cho thuốc nhỏ mắt đạt vô khuẩn, sau thời gian này tính vô khuẩn của thuốc sẽ không được đảm bảo.

Sau khi mở nắp thuốc nhỏ nắp, người dùng hãy tập thói quen ghi chú lại ngày mở nắp, để tránh tình trạng quên và sử dụng quá 15 ngày. Người dùng cũng không nên vì tiếc thuốc nhỏ mắt mà tiếp tục sử dụng, vì như vậy sẽ tiềm ẩn tình trạng viêm, nhiễm ở mắt.

2. Sử dụng thuốc nhỏ mắt chung với nhiều người

Người dùng thường có thói quen mua một lọ thuốc nhỏ mắt sau đó dùng cho cả nhà. Tuy nhiên, điều này sẽ tăng nguy cơ lây lan các mầm bệnh. Hơn nữa tùy thuộc vào từng nguyên nhân gây bệnh cũng như các triệu chứng khác nhau, sẽ có thuốc hỗ trợ điều trị khác nhau.

3. Dùng thuốc không theo chỉ định

Phần lớn mọi người tự ý dùng thuốc nhỏ mắt không theo chỉ định, tuy nhiên

một số thuốc nhỏ mắt chứa kháng sinh, nếu sử dụng trong thời gian dài mà không hỏi ý kiến bác sĩ có thể gây suy giảm thị lực và gây ra các bệnh về mắt nguy hiểm.

4. Không vệ sinh tay sạch sẽ trước khi nhỏ mắt

Nếu không rửa tay sạch sẽ, vi khuẩn từ tay  có thể lưu trú trên đầu lọ thuốc, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển gây viêm mắt. Do đó, trước khi sử dụng thuốc nhỏ mắt, người dùng nên rửa tay thật sạch với xà phòng diệt khuẩn.

Rửa tay với xà phòng loại bỏ vi khuẩn khi sử dụng thuốc nhỏ mắt

5. Nhỏ nhiều loại thuốc cùng lúc

Nếu bạn đang điều trị các bệnh về mắt khác nhau và phải nhỏ cùng lúc nhiều loại thuốc,tốt nhất nên chia thời gian nhỏ thuốc một cách hợp lý để tránh tình trạng các thành phần có trong thuốc sẽ tương khắc với nhau tạo cảm giác đau rát, khó chịu, chảy nước mắt.

Do đó, để thuốc có thể đạt hiệu quả tốt nhất, với mỗi loại thuốc nhỏ mắt bạn nên sử dụng cách nhau tối thiểu 30 phút hoặc tham khảo ý kiến của bác sĩ về thời gian sử dụng.

Thuốc nhỏ mắt chỉ nên được xem là biện pháp tạm thời tại chỗ giúp mắt dễ chịu tức thời,không nên tự ý sử dụng trong thời gian dài làm ảnh hưởng đến sức khỏe của đôi mắt. Vì vậy, để giải quyết vấn đề mắt đang gặp phải, cần tìm rõ nguyên nhân, điều trị theo chỉ định của bác sĩ, đồng thời, chăm sóc, bảo vệ đôi mắt từ bên trong bằng các giải pháp khoa học

6. Cung cấp dưỡng chất chuyên biệt bảo vệ mắt

Ngoài việc sử dụng các dược phẩm hỗ trợ cải thiện các triệu chứng khó chịu ở mắt như các loại thuốc nhỏ mắt theo chỉ định của bác sĩ thì việc quan tâm đến sức khỏe của mắt từ bên trong là điều cần thiết để có một đôi mắt khỏe đẹp.

Để giúp chăm sóc và bảo vệ đôi mắt khỏi các tác nhân gây hại khác nhau, sau nhiều năm nghiên cứu các nhà khoa học Mỹ đã tìm ra tinh chất Broccophane thiên nhiên có trong viên uống bổ mắt Wit có khả năng ưu việt trong việc bảo vệ các tế bào biểu mô sắc tố võng mạc và thủy tinh thể, giảm triệu chứng khô, mờ, nhức, mỏi mắt.

Tinh chất  Broccophane thiên nhiên có trong viên uống bổ mắt Wit giúp bảo vệ mắt từ sâu bên trong

Qua nhiều năm nghiên cứu, các nhà khoa học Mỹ đã tìm ra tinh chất Broccophane thiên nhiên giúp tăng tổng hợp Thioredoxin một cách tự nhiên, giúp bảo vệ thủy tinh thể và tế bào biểu mô sắc tố võng mạc với 3 cơ chế: tăng phiên mã gen tổng hợp các enzyme chống oxy hóa, làm chậm quá trình thoái hóa và bảo vệ tế bào khỏi các chất độc hại.

Từ đó, bảo vệ tế bào thị giác khỏi các chất gây hại sinh ra bởi các chất oxy hóa bên trong cơ thể cũng như các tác động tiêu cực bên ngoài; giúp hỗ trợ cải thiện các triệu chứng khó chịu như nhức, mỏi, khô, mờ mắt; chảy nước mắt sống; phòng ngừa và cải thiện hội chứng rối loạn thị giác (CVS) do sử dụng điện thoại, máy tính, tivi, các tật khúc xạ (cận thị, viễn thị, loạn thị). Đồng thời, phòng ngừa đục thủy tinh thể và hỗ trợ cải thiện thoái hóa điểm vàng, tổn thương võng mạc, giảm nguy cơ mù lòa.

Phân tích tỷ trọng kế ở tế bào biểu mô sắc tố võng mạc người, người ta thấy có sự gia tăng đáng kể Thioredoxin sau 6 và 12 giờ sử dụng Broccophane lần lượt là 3 và 3,5 lần.

Nghiên cứu của ĐH Y khoa hàng đầu Hoa Kỳ còn cho biết Broccophane giúp hỗ trợ ngăn ngừa đục thủy tinh thể và bảo vệ thủy tinh thể khỏi tác hại của các chất oxy hóa. Kết quả nghiên cứu cho thấy, nguy cơ đục thủy tinh thể giảm từ 2 đến 4 lần ở nhóm có sử dụng Broccophane so với nhóm chứng (p<0.05).

Tóm lại, bài viết trên đây đã trả lời cho câu hỏi “Dùng thuốc nhỏ mắt nhiều có tốt không? Có gây hại gì không?. Theo đó, không nên tự ý lạm dụng thuốc nhỏ mắt, khi xuất hiện các triệu chứng khó chịu ở mắt kéo dài, bạn nên đến các cơ sở y tế chuyên khoa để kiểm tra và điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ. Ngoài ra, nên ưu tiên chăm sóc đôi mắt từ bên trong bằng cách thay đổi lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống khoa học và đặc biệt, chủ động bổ sung dưỡng chất thiên nhiên như tinh chất để có một đôi mắt khỏe mạnh nhé!