15 Cách chăm sóc mắt sáng khỏe hiệu quả tại nhà

Sự lão hóa của cơ thể cùng tác động của các yếu tố bên ngoài như khói bụi, hóa chất, chế độ dinh dưỡng mất cân bằng, hay tiếp xúc nhiều với các thiết bị điện tử khiến mắt “già trước tuổi”, biểu hiện là thị lực suy giảm. Điều này có ảnh hưởng rất lớn đến sinh hoạt thường ngày, cũng như chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vì vậy, để bảo vệ thị lực, cần có cách chăm sóc mắt, nuôi dưỡng và bảo vệ mắt từ sớm.

Những nguyên nhân gây ảnh hưởng đến sức khỏe của mắt

Nhiều người chỉ chú trọng để hỗ trợ cải thiện các triệu chứng bệnh mắt mà không quan tâm đến những nguyên nhân sâu xa dẫn đến bệnh trạng. Trong khi đó, mắt rất dễ bị “già” sớm và thoái hóa nhanh bởi 3 nguyên nhân “không thể ngờ” sau(1):

• Tuổi tác: Dù ở độ tuổi nào cũng có thể bị bệnh mắt nhưng từ sau tuổi 30, cùng với sự thoái tự nhiên của các bộ phận trên cơ thể, mắt lão hóa nhanh chóng nên càng dễ mắc bệnh, đặc biệt là các bệnh lý dễ gây mù như thoái hóa hoàng điểm, đục thủy tinh thể(cườm khô)…
• Ô nhiễm môi trường: Theo nhiều nghiên cứu khoa học, nhiệt độ trái đất tăng cao khiến tia cực tím trong ánh nắng mặt trời mạnh lên, khói bụi, hóa chất độc hại, khói thuốc lá hay nguồn nước ô nhiễm chính là những yếu tố tấn công trực tiếp đến mắt làm biến đổi cấu trúc và tỷ lệ các protein cấu tạo nên thủy tinh thể, gây đục thủy tinh thể.
• Ánh sáng nguy hại: Sự bùng nổ các thiết bị điện tử là điều tất yếu của cuộc sống hiện đại song lại “kéo theo” các vấn đề, bệnh lý về mắt nghiêm trọng. Điều này là do ánh sáng xanh nguy hại phát ra từ màn hình máy tính, điện thoại, tivi,… liên tục tác động vào đáy mắt, làm tổn thương võng mạc, suy yếu lớp tế bào biểu mô sắc tố võng mạc (RPE) gây ra các bệnh lý tại võng mạc - hoàng điểm với các triệu chứng thường bị bỏ qua như mắt nhìn mờ, lóa mắt, nhìn 1 thành 2 hình(song thị), thấy ruồi bay… Theo một thống kê tại Mỹ, có tới 75% người thường xuyên dùng máy vi tính bị rối loạn chức năng mắt.

Tại sao cần phải chăm sóc mắt ngay từ bây giờ?

Đôi mắt chính là tài sản vô giá của con người vì cho đến nay, vẫn chưa có cơ quan nhân tạo nào có thể thay thế hoạt động của đôi mắt. Mắt và thị lực chi phối trực tiếp đến sinh hoạt, công việc, học tập của mỗi người.

Vì vậy, bảo vệ đôi mắt và ánh sáng của mắt là điều vô cùng quan trọng. Việc chăm sóc mắt từ sớm giúp tầm soát, phát hiện, điều chỉnh và chữa trị các tật khúc xạ và các bệnh lý về mắt kịp thời và hiệu quả .

Đối với những người đã bị tật khúc xạ, thì cần đeo kính đúng độ, cần thăm khám định kỳ (6 tháng/lần) để đo mắt và điều chỉnh độ kính chính xác.

Đeo kính có độ cận thấp hơn hoặc cao hơn độ cận của mắt sẽ làm nhức mỏi và dễ lên độ hơn. Ngoài ra, việc thăm khám giúp tầm soát cho những đối tượng trẻ thường xuyên tiếp xúc với các thiết bị điện tử như học sinh, sinh viên, nhân viên văn phòng.

Đối với những người lớn tuổi, tỷ lệ mắc các bệnh lý liên quan đến mắt thường gặp như võng mạc đái tháo đường, võng mạc cao huyết áp, bong võng mạc, thoái hóa điểm vàng, tắc động tĩnh mạch võng mạc, và đục thủy tinh thể ngày một gia tăng.

Đây chính là nguyên nhân gây nên tình trạng suy giảm thị lực, thậm chí mất thị lực hoàn toàn nếu không phát hiện và điều trị kịp thời.

15 cách chăm sóc mắt hiệu quả ngay tại nhà

Để bảo vệ mắt sáng khỏe đừng bỏ qua những cách chăm sóc mắt hiệu quả ngay tại nhà (3):

1. Áp dụng quy tắc 20-20-20

Quy tắc 20-20-20 được các bác sĩ nhãn khoa đưa ra giúp đôi mắt thư giãn, giảm mỏi mắt và ngăn ngừa nguy cơ phát sinh các bệnh lý về mắt, đặc biệt tốt cho những người tiếp xúc nhiều với các thiết bị điện tử.

Quy tắc được áp dụng như sau: cứ 20 phút làm việc thì cho mắt nhìn xa 20 feet (khoảng 6m) trong 20 giây. Ngoài ra, cần cài đặt chế độ hiển thị của máy tính phù hợp như chỉnh độ sáng màn hình không quá chói hoặc quá tối; giữ khoảng cách từ mắt đến màn hình 50-60cm, tâm màn hình phải thấp hơn tầm mắt 10-20cm và chú ý tư thế ngồi thẳng lưng khi làm việc.   

Thường xuyên chớp mắt, và áp dụng quy tắc “20-20-20”

2 Massage cho mắt

Massage mắt thường xuyên sẽ tác động trực tiếp vào mắt sẽ giúp các cơ được co giãn, kích thích các mạch máu lưu thông tốt hơn từ đó cải thiện tình trạng nhức mỏi mắt, giúp mắt khỏe mạnh, ngăn ngừa tăng độ mắt.

Có nhiều cách massage mắt như: dùng hai lòng bàn tay xát vào nhau khoảng 10-15 giây cho ấm và áp lên hai mắt và để khoảng 30 giây, lặp lại vài lần; nhắm mắt lại, nằm thư giãn, sau đó dùng hai đầu ngón tay massage phía trên mí mắt theo vòng tròn khoảng 5-10 phút.

3. Duy trì cân nặng

Nên duy trì cân nặng ở mức độ hợp lý, bởi thừa cân cân béo phì sẽ tăng nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường, cao huyết áp. Đây là những bệnh làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh võng mạc do tiểu đường và bệnh tăng nhãn áp.

Để đánh giá tình trạng thừa cân, người ta dựa vào chỉ số cân nặng (kg) và chiều cao (m) để tính chỉ số khối của cơ thể (BMI). BMI bằng cân nặng chia cho chiều cao bình phương. Nếu BMI từ 18,5 - 22,9 là bình thường, BMI ≥ 23 là thừa cân, BMI > 25 là béo phì.

Muốn duy trì được chỉ số cân nặng ở mức bình thường thì cần có chế độ dinh dưỡng cân đối, kết hợp với luyện tập thể dục thường xuyên và khoa học.

4. Thực hiện các bài tập yoga mắt

Bên cạnh massage mắt thì áp dụng những bài tập yoga cũng rất tốt cho mắt, giúp giảm căng thẳng, khó chịu cho mắt và cải thiện sự tập trung của bạn.

Bài tập yoga tăng cường thị lực cho mắt đơn giản, chỉ tốn 1-2 phút, khi thực hiện nên tháo kính ra. Một số bài tập yoga cho mắt sau đây, bạn có thể thực hiện hàng ngày:

• Đảo mắt: Hít một hơi thật sâu, tập trung vào một điểm ở trên và đảo mắt theo chiều kim đồng hồ một vòng thì nhìn thẳng về phía trước và hít một hơi. Lặp lại động tác nhiều lần và có thể đảo chiều ngược chiều kim đồng hồ.
• Chuyển trọng tâm: Ngồi thẳng lưng và đưa tay trái thẳng về phía trước và giơ ngón tay cái lên. Tập trung mắt vào ngón tay cái, sau đó di chuyển ngón tay từ từ sang phải và mắt vẫn dõi theo. Di chuyển ngón tay trỏ lại theo hướng khác, mắt vẫn nhìn theo nhưng cổ và cằm vẫn giữ nguyên. Thực hiện động tác này nhiều lần.
• Nhắm mắt: Tư thế ngồi thẳng lưng, cơ thể và khuôn mặt thả lỏng, mắt mở to hết sức rồi nhắm lại. Lặp lại động tác 15-20 lần.
• Bài tập Trataka: Tắt hết đèn chỉ thắp ngọn nến và ngồi đối diện, cách ngọn nến khoảng một cánh tay. Tập trung nhìn vào ngọn lửa không chớp mắt cho đến khi chảy nước mắt, nhắm mắt thư giãn trong 1 phút. Thực hiện nhiều lần tùy theo khả năng và sức bền của đôi mắt. Nên thực hiện bài tập này vào buổi tối.   

5 Tập thể dục thường xuyên

Vận động thường xuyên không chỉ giúp cơ thể dẻo dai cho các cơ bắp, tăng cường sự tuần hoàn máu cho cơ thể, mà còn giúp kiểm soát và ngăn ngừa bệnh tiểu đường, huyết áp cao và cholesterol cao.

Đây là những bệnh có nguy cơ cao dẫn đến các bệnh lý về mắt làm suy giảm thị lực. Vì vậy, nên rèn luyện thể dục thường xuyên để giảm các nguy cơ ảnh hưởng đến thị lực, nên tập 30-60 phút mỗi ngày, 5-6 lần/tuần.

Lưu lý, khi tập luyện cần chọn những môn thể thao phù hợp với sức khỏe của mình, tập vừa sức. Những môn thể thao tốt bạn nên lựa chọn như: đi bộ, bơi lội, yoga...

6. Đeo kính ngăn chặn tia UV

Khi đi ra ngoài nên đeo kính râm có tính năng chống tia UV để bảo vệ mắt. Mắt tiếp xúc với tia cực tím (UV) có thể làm tăng nguy cơ bị đục thủy tinh thể và thoái hóa điểm vàng.

Việc sử dụng kính râm có thể bảo vệ mắt, ngăn chặn tia UV đến 99-100% tia UVA và tia UVB tấn công vào mắt. Ngoài ra, đeo kính râm còn giảm khói bụi, độ chói giúp mắt dễ chịu khi lái xe, tránh được các vết chân chim ở mắt.

7. Sử dụng kính bảo vệ và chăm sóc mắt mắt

Nếu bạn thường xuyên phải tiếp xúc với các chất độc hại khi làm việc, hay khi chơi các môn thể thao nặng thì cần đeo kính bảo hộ cho mắt.

Đó là những công việc nhà máy và xây dựng, sửa chữa, hay các môn thể thao nặng dễ dẫn đến chấn thương mắt như quần vợt cũng nên sử dụng thiết bị bảo vệ mắt (như mũ bảo hiểm với mặt nạ bảo vệ hoặc kính chơi thể thao chuyên dụng với ống kính polycarbonate) để bảo vệ đôi mắt của bạn.

8. Sử dụng kính áp tròng đúng cách

Kính áp tròng tuy có lợi thế về thẩm mỹ, không vướng víu khi hoạt động nhưng lại cần tỉ mẩn ở khâu vệ sinh. Khi đeo kính áp tròng cần thực hiện đúng các bước để ngăn ngừa tình trạng nhiễm trùng mắt có thể xảy đến, nên rửa tay sạch trước khi đeo hoặc lấy kính áp tròng ra, vệ sinh mắt kính đúng cách và thay thế chúng khi cần thiết và lưu ý không nên quá lạm dụng kính áp tròng.

Cần vệ sinh và sử dụng kính áp tròng đúng cách

9. Chế độ ăn uống hợp lý

Chế độ dinh dưỡng có ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe toàn thân và sức khỏe của mắt. Cần thiết lập chế độ ăn uống đa dạng, đầy đủ và cân đối các nhóm dưỡng chất cần thiết cho cơ thể như bột đường, đạm, béo, vitamin và khoáng chất.

Đặc biệt, cần chú trọng nhóm dưỡng chất tốt cho mắt như vitamin A, B, C, E, D, acid béo Omega-3, kẽm, lutein, zeaxanthin có trong rau quả, trái cây, các loại hạt, cá, trứng… Những dưỡng chất này giúp nuôi dưỡng tế bào mắt khỏe mạnh, phòng ngừa quá trình lão hóa.

10. Uống đủ nước

Nước là thành phần cơ bản của cơ thể con người, giúp cơ thể vận chuyển dưỡng chất, đào thải độc tố, bảo vệ các cơ quan trong cơ thể, trong đó có mắt. Việc cơ thể thiếu nước sẽ làm mắt khô, kích ứng vì không đủ nước để được bôi trơn.

Vì vậy, cách tốt nhất để bảo vệ mắt, phòng ngừa khô mắt là cần uống đủ nước. Mỗi ngày cần uống 2-3 lít, có thể uống nước trái cây, ăn các loại thực phẩm nhiều chứa nhiều nước có cách chăm sóc mắt hiệu quả. 

11. Tránh khói thuốc lá

Thuốc lá là một trong những tác nhân hàng đầu gây hại cho cơ thể con người, dẫn đến các bệnh lý nghiêm trọng về như tim mạch, ung thư và rất nhiều bệnh lý nguy hiểm về mắt như: đục thủy tinh thể, thoái hóa điểm vàng, viêm màng bồ đào, võng mạc đái tháo đường, khô mắt, các bệnh về mắt ở trẻ sơ sinh. Vì vậy, tránh khói thuốc lá (cả hút thuốc chủ động và bị động) là cách giúp chăm sóc mắt, bảo vệ mắt sáng khỏe.  

12. Ngủ đủ giấc

Giấc ngủ là thời gian giúp mắt được nghỉ ngơi hoàn toàn tốt nhất sau một ngày dài làm việc mệt mỏi. Nên sắp xếp thời gian ngủ nghỉ một cách khoa học để đảm bảo giấc ngủ chất lượng.

Cần tập thói quen ngủ đúng giờ, hạn chế sử dụng các thiết bị 1 giờ trước khi đi ngủ, đảm bảo không gian yên tĩnh giúp ngủ ngon hơn. Nên ngủ trước 11 giờ và ngủ đủ giấc 7-8 giờ mỗi ngày. Ngoài ra, giấc ngủ ngắn vào buổi trưa cũng giúp giảm căng thẳng rất tốt cho mắt.

Giấc ngủ ngon giúp mắt được nghỉ ngơi, chăm sóc mắt toàn diện

13. Tránh dụi mắt

Thói quen dụi mắt khá phổ biến khi thấy mặt bị ngứa do bụi bẩn bay vào mắt. Tuy nhiên, thói quen này không mang lợi ích gì cho mắt mà còn có thể làm xước giác mạc, tổn thương thị lực, và lâu dần sẽ tiềm ẩn các bệnh lý nguy hiểm cho mắt. Do vậy, khi mắt bị xốn có thể chớp mắt liên tục, hoặc rửa mắt dưới vòi nước hoa sen để lấy dị vật ra khỏi mắt.  

14. Khám mắt định kỳ

Nên khám mắt định kỳ 6 tháng/lần để kiểm tra thị lực toàn diện, giúp phát hiện sớm các bệnh về mắt để có được cải thiện điều trị tích cực từ sớm. Khi thấy mắt có dấu hiệu bất thường thì cần thăm khám ngay, không được tự ý sử dụng thuốc.

Chăm sóc mắt giúp mắt sáng khỏe mỗi ngày bên cạnh điều chỉnh chế độ làm việc, sinh hoạt, vận động và nghỉ ngơi hợp lý thì cần bổ sung các dưỡng chất chuyên biệt cho mắt giúp nuôi dưỡng và bảo vệ thị lực từ bên trong cho mắt như tinh chất Broccophane có trong sản phẩm Wit. Đây cũng chính là cách chăm sóc mắt toàn diện mà rất tiện lợi được các chuyên gia nhãn khoa khuyến nghị.